Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

receive a part

  • 1 communico

    commūnĭco ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. access. form, communicati sint = communicaverint, Liv. 4, 24, 2) [communis].
    I.
    To divide something with one, whether in giving or receiving.
    A.
    In giving, to divide a thing with one, to communicate, impart, to share; esp. freq. of imparting in discourse (very freq. in all periods); constr. usu. aliquid cum aliquo; also inter aliquos, alicui, aliquem aliquā re. cum aliquo de aliquā re and absol.
    (α).
    With aliquid cum aliquo:

    ut si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proximis,

    Cic. Lael. 19, 70; id. Verr. 2, 5, 47, § 125; id. Div. in Caecil. 11, 33: auxilium [p. 384] sibi te putat adjunxisse, qui cum altero rem communicat, id. Rosc. Am. 40, 116:

    suam causam cum Chrysogono,

    id. ib. 48, 140:

    cum iis praemium communicat, hortaturque ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 37:

    civitatem nostram vobiscum,

    Liv. 23, 5, 9:

    causam civium cum servis fugitivis,

    Sall. C. 56, 5:

    at sua Tydides mecum communicat acta (i. e. me socium sumit actorum),

    Ov. M. 13, 239:

    consilia cum finitimis civitatibus,

    to make common cause, to take common counsel, commune, consult, Caes. B. G. 6, 2:

    cum plebeiis magistratibus,

    Liv. 6, 11, 7; 28, 28, 5; Suet. Calig. 56:

    curam doloris cum aliquo,

    Cic. Fam. 5, 16, 5.—Of discourse:

    homo, quocum omnia, quae me curā aliquā adficiunt, una communicem,

    Cic. Att. 1, 18, 1:

    ea quae didicerant, cum civibus suis communicare non poterant,

    id. N. D. 1, 4, 8; id. de Or. 1, 15, 66; id. Rosc. Am. 40, 116; Caes. B. G. 6, 20 al.; so cum aliquo de aliquā re:

    Pompeius, qui mecum... de te communicare solet,

    Cic. Fam. 1, 7, 3:

    is mecum de tuā mansione communicat,

    id. ib. 4, 4, 5:

    cum compluribus de ratione belli,

    Suet. Tib. 18. —
    (β).
    Aliquid inter aliquos:

    cum de societate inter se multa communicarent,

    Cic. Quint. 4, 15:

    socii putandi sunt, quos inter res communicata est,

    id. Verr. 2, 3, 20, § 50:

    ut quibus de rebus vellemus, tu tuis, ego meis, inter nos communicaremus,

    id. Fam. 15, 4, 2; 11, 27, 2:

    communicato inter se consilio,

    Liv. 8, 25, 9 (cf. a); Suet. Dom. 7.—
    (γ).
    Alicui aliquid, or de aliquā re (in Cic. only when the other party sharing is expressed by cum and abl.; cf.

    Krebs, Antibarb. p. 250): quibus communicare de maximis rebus Pompeius consuerat,

    Caes. B. C. 3, 18 (Dinter, ex conj., quibuscum):

    hisque omnium domus patent victusque communicatur,

    id. B. G. 6, 23 fin.;

    so with redditur,

    id. ib. 6, 13:

    sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium esse,

    Liv. 22, 27, 8 Weissenb. ad loc.:

    id aut ereptum illis est, aut certe nobis cum illis communicatum,

    Cic. Brut. 73, 254; cf. id. Div. in Caecil. 4, 14 Halm ad loc.; id. Verr. 2, 5, 2, § 5; id. Rosc. Am. 49, 142; Mamert. Pan. Max. 10; Cic. Pis. 39, 94 Ascon.—
    * (δ).
    Aliquem aliquā re:

    communicabo semper te mensā meā,

    Plaut. Mil. 1, 1, 50.—
    (ε).
    Absol.: nonne prius communicatum oportuit? * Ter. And. 1, 5, 4; Cic. Sull. 3, 9:

    et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores,

    id. Lael. 6, 22; Quint. 9, 2, 22:

    ut ad se veniat rationesque belli gerendi communicet,

    Caes. B. G. 7, 63:

    consilia communicant,

    id. B. C. 2, 4 fin.; cf. Sall. C. 18, 5; Suet. Aug. 75 fin.; Plin. 11, 30, 36, § 108; Quint. 9, 2, 22.—
    2.
    Transf. of things: aliquid cum aliquā re, to join to an equal part, to unite:

    viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis cum dotibus communicant,

    Caes. B. G. 6, 19:

    privabo potius illum debito testimonio, quam id cum meā laude communicem,

    Cic. Ac. 2, 1, 3; id. Fam. 12, 2, 1.—
    3.
    In late Lat.: cum aliquo or alicui, to have intercourse with an inferior:

    ne cum peregrinis communicarent,

    Just. 36, 2, 15:

    malis,

    with evil-disposed persons, Aug. Ep. 162:

    ne communices homini indocto,

    Vulg. Ecclus. 8, 5.—Also alicui rei, to take part in, Vulg. 1 Tim. 5, 22.—
    B. (α).
    Aliquid cum aliquo:

    ut me juves Conmunicesque hanc mecum meam provinciam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 153; cf.:

    provinciam cum Antonio,

    Cic. Pis. 2, 5:

    inimicitias mecum,

    id. Fam. 15, 21, 2:

    qui sibi cum illo rationem communicatam putat,

    believes that he has all things in common with him, id. Rosc. Am. 49, 142; cf. id. ib. 48, 140; id. Div. in Caecil. 4, 14; cf. id. Verr. 2, 5, 2. § 5 Zumpt; Liv. 22, 27, 8:

    haud dubitavit (Thalestris) fateri ad communicandos cum rege liberos se venisse,

    Curt. 6, 5, 30 Vogel ad loc.—
    (β).
    Absol.:

    primo labores et discrimina, mox et gloriam communicabat,

    Tac. Agr. 8.—
    (γ).
    Alicui (late Lat.):

    altari Christi,

    to receive the sacrament, Aug. Ep. 162; id. contra Cresc. 3, 36.—
    II.
    In Tertull., acc. to communis, II., to make common, i. e. low, base, to contaminate, defile, Tert. Spect. 17; id. Patient. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > communico

  • 2 conmunico

    commūnĭco ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. access. form, communicati sint = communicaverint, Liv. 4, 24, 2) [communis].
    I.
    To divide something with one, whether in giving or receiving.
    A.
    In giving, to divide a thing with one, to communicate, impart, to share; esp. freq. of imparting in discourse (very freq. in all periods); constr. usu. aliquid cum aliquo; also inter aliquos, alicui, aliquem aliquā re. cum aliquo de aliquā re and absol.
    (α).
    With aliquid cum aliquo:

    ut si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proximis,

    Cic. Lael. 19, 70; id. Verr. 2, 5, 47, § 125; id. Div. in Caecil. 11, 33: auxilium [p. 384] sibi te putat adjunxisse, qui cum altero rem communicat, id. Rosc. Am. 40, 116:

    suam causam cum Chrysogono,

    id. ib. 48, 140:

    cum iis praemium communicat, hortaturque ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 37:

    civitatem nostram vobiscum,

    Liv. 23, 5, 9:

    causam civium cum servis fugitivis,

    Sall. C. 56, 5:

    at sua Tydides mecum communicat acta (i. e. me socium sumit actorum),

    Ov. M. 13, 239:

    consilia cum finitimis civitatibus,

    to make common cause, to take common counsel, commune, consult, Caes. B. G. 6, 2:

    cum plebeiis magistratibus,

    Liv. 6, 11, 7; 28, 28, 5; Suet. Calig. 56:

    curam doloris cum aliquo,

    Cic. Fam. 5, 16, 5.—Of discourse:

    homo, quocum omnia, quae me curā aliquā adficiunt, una communicem,

    Cic. Att. 1, 18, 1:

    ea quae didicerant, cum civibus suis communicare non poterant,

    id. N. D. 1, 4, 8; id. de Or. 1, 15, 66; id. Rosc. Am. 40, 116; Caes. B. G. 6, 20 al.; so cum aliquo de aliquā re:

    Pompeius, qui mecum... de te communicare solet,

    Cic. Fam. 1, 7, 3:

    is mecum de tuā mansione communicat,

    id. ib. 4, 4, 5:

    cum compluribus de ratione belli,

    Suet. Tib. 18. —
    (β).
    Aliquid inter aliquos:

    cum de societate inter se multa communicarent,

    Cic. Quint. 4, 15:

    socii putandi sunt, quos inter res communicata est,

    id. Verr. 2, 3, 20, § 50:

    ut quibus de rebus vellemus, tu tuis, ego meis, inter nos communicaremus,

    id. Fam. 15, 4, 2; 11, 27, 2:

    communicato inter se consilio,

    Liv. 8, 25, 9 (cf. a); Suet. Dom. 7.—
    (γ).
    Alicui aliquid, or de aliquā re (in Cic. only when the other party sharing is expressed by cum and abl.; cf.

    Krebs, Antibarb. p. 250): quibus communicare de maximis rebus Pompeius consuerat,

    Caes. B. C. 3, 18 (Dinter, ex conj., quibuscum):

    hisque omnium domus patent victusque communicatur,

    id. B. G. 6, 23 fin.;

    so with redditur,

    id. ib. 6, 13:

    sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium esse,

    Liv. 22, 27, 8 Weissenb. ad loc.:

    id aut ereptum illis est, aut certe nobis cum illis communicatum,

    Cic. Brut. 73, 254; cf. id. Div. in Caecil. 4, 14 Halm ad loc.; id. Verr. 2, 5, 2, § 5; id. Rosc. Am. 49, 142; Mamert. Pan. Max. 10; Cic. Pis. 39, 94 Ascon.—
    * (δ).
    Aliquem aliquā re:

    communicabo semper te mensā meā,

    Plaut. Mil. 1, 1, 50.—
    (ε).
    Absol.: nonne prius communicatum oportuit? * Ter. And. 1, 5, 4; Cic. Sull. 3, 9:

    et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores,

    id. Lael. 6, 22; Quint. 9, 2, 22:

    ut ad se veniat rationesque belli gerendi communicet,

    Caes. B. G. 7, 63:

    consilia communicant,

    id. B. C. 2, 4 fin.; cf. Sall. C. 18, 5; Suet. Aug. 75 fin.; Plin. 11, 30, 36, § 108; Quint. 9, 2, 22.—
    2.
    Transf. of things: aliquid cum aliquā re, to join to an equal part, to unite:

    viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis cum dotibus communicant,

    Caes. B. G. 6, 19:

    privabo potius illum debito testimonio, quam id cum meā laude communicem,

    Cic. Ac. 2, 1, 3; id. Fam. 12, 2, 1.—
    3.
    In late Lat.: cum aliquo or alicui, to have intercourse with an inferior:

    ne cum peregrinis communicarent,

    Just. 36, 2, 15:

    malis,

    with evil-disposed persons, Aug. Ep. 162:

    ne communices homini indocto,

    Vulg. Ecclus. 8, 5.—Also alicui rei, to take part in, Vulg. 1 Tim. 5, 22.—
    B. (α).
    Aliquid cum aliquo:

    ut me juves Conmunicesque hanc mecum meam provinciam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 153; cf.:

    provinciam cum Antonio,

    Cic. Pis. 2, 5:

    inimicitias mecum,

    id. Fam. 15, 21, 2:

    qui sibi cum illo rationem communicatam putat,

    believes that he has all things in common with him, id. Rosc. Am. 49, 142; cf. id. ib. 48, 140; id. Div. in Caecil. 4, 14; cf. id. Verr. 2, 5, 2. § 5 Zumpt; Liv. 22, 27, 8:

    haud dubitavit (Thalestris) fateri ad communicandos cum rege liberos se venisse,

    Curt. 6, 5, 30 Vogel ad loc.—
    (β).
    Absol.:

    primo labores et discrimina, mox et gloriam communicabat,

    Tac. Agr. 8.—
    (γ).
    Alicui (late Lat.):

    altari Christi,

    to receive the sacrament, Aug. Ep. 162; id. contra Cresc. 3, 36.—
    II.
    In Tertull., acc. to communis, II., to make common, i. e. low, base, to contaminate, defile, Tert. Spect. 17; id. Patient. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > conmunico

  • 3 capio

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > capio

  • 4 Capta

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > Capta

  • 5 adsumo

    as-sūmo ( ads-, Lachm., Halm, B. and K., Weissenb., K. and H.; ass-, Merk.), mpsi, mptum, 3, v. a., to take to or with one's self, to take up, receive, adopt, accept, take.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    Plura sibi adsumunt quam de se corpora mittunt,

    Lucr. 2, 1124:

    cibus atque umor membris adsumitur intus,

    id. 4, 1091;

    so of nourishment,

    Cels. 1, 3; 5, 27, n. 17; Scrib. Comp. 200:

    numquam committet, ut id, quod alteri detraxerit, sibi adsumat,

    Cic. Off. 3, 5, 23:

    sacra Cereris adsumpta de Graeciā,

    id. Balb. 24, 55:

    socius et administer omnium consiliorum adsumitur Scaurus,

    Sall. J. 29, 2:

    eos in societatem consilii avunculi adsumunt,

    Liv. 2, 4, 2:

    adulescentes conscii adsumpti,

    id. ib.:

    in societatem armorum,

    id. 2, 22; so,

    in consilium,

    Plin. Ep. 3, 19; id. Pan. 8:

    in consortium,

    id. Ep. 7, 3:

    nec decet aliter filium adsumi, si adsumatur a principe,

    i. e. is adopted, id. ib. 7, 4;

    8, 3: uxorem,

    id. ib. 83, 4:

    si rursum (uxor) adsumeretur,

    Tac. A. 12, 2:

    adsumptis duobus filiis ire perrexit,

    Vulg. Gen. 48, 1; ib. 2 Par. 23, 20:

    Tunc adsumpsit eum Diabolus,

    ib. Matt. 4, 5:

    adsumit Jesus Petrum,

    ib. Marc. 9, 1:

    quem (arietem) adsumens obtulit holocaustum pro filio,

    ib. Gen. 22, 13; ib. Lev. 14, 10 et saep.:

    in familiam nomenque,

    Tac. A. 1, 8 et saepe: cautum dignos adsumere, to take or choose as friends only those worthy of you, Hor. S. 1, 6, 51:

    adsumpsit Jesus duodecim, i. e. as his disciples,

    Vulg. Luc. 18, 31. —So of the assumption of our Lord to heaven: Dominus Jesus adsumptus est in caelum, Vulg. Marc. 16, 9; ib. Act. 1, 2.—
    B.
    Trop.:

    libero tempore, omnis voluptas adsumenda est, omnis dolor repellendus,

    Cic. Fin. 1, 10, 33:

    laudem sibi ex aliquā re,

    id. Mur. 14, 31:

    ut acer equus pugnae adsumit amorem,

    Ov. M. 3, 705:

    omne quod sumatur in oratione, aut ex suā sumi vi atque naturā aut adsumi foris,

    Cic. de Or. 2, 39, 163:

    alii (loci) adsumuntur extrinsecus,

    id. Top. 2, 8; id. Planc. 23, 56 Wund.:

    orator tractationem orationis sibi adsumet,

    id. de Or. 1, 12, 54.—Also, like arrogare, to usurp, to claim, assume, arrogate:

    neque mihi quicquam assumpsi neque hodie adsumo,

    Cic. Fam. 1, 9, 17; Auct. ad Her. 1, 1:

    cogam Assumptumque patrem commentaque sacra fateri,

    Ov. M. 3, 558.—Of discourse, to take up, begin (eccl. Lat., after the Hebrew):

    At ille adsumptā parabolā suā ait,

    Vulg. Num. 23, 18; 23, 7; ib. Job, 27, 1; 29, 1.—
    II.
    Esp.,
    A.
    Sometimes, like accipio, without the idea of action, to receive, obtain:

    fetus Melliferarum apium sine membris corpora nasci, Et serosque pedes serasque assumere pennas,

    Ov. M. 15, 384:

    Qui sperant in Domino, adsument pennas sicut aquilae,

    Vulg. Isa. 40, 31:

    a ventis alimenta adsumere,

    Ov. M. 7, 79:

    illas assumere robora gentes,

    id. ib. 15, 421.—
    B.
    To take in addition to, to add to:

    si quis aliam quoque artem sibi adsumpserit,

    Cic. de Or. 1, 50, 217; 1, 37, 170:

    aliquantum jam etiam noctis adsumo,

    id. Fam. 7, 23 fin.:

    ne qui postea adsumerentur,

    Liv. 21, 19:

    Butram tibi Septiciumque et Sabinum adsumam,

    Hor. Ep. 1, 5, 28.—
    C.
    In logic, t. t., to add or join to a syllogism the minor proposition: Ea (propositio vera ac perspicua) est hujus modi: Si quo die Romae ista caedes facta est, ego Athenis eo die fui, in caede interesse non potui. Hoc quia perspicue verum est, nihil attinet approbari; quā re adsumi statim oportet hoc modo: fui autem Athenis eo die, Cic. Inv. 1, 36, 63; id. Div. 2, 51, 106; 2, 53, 108.—
    D.
    In gram.: adsumpta verba.
    a.
    Epithets, epitheta, Cic. Part. Or. 7. —
    b.
    Figurative expressions, tropes, Quint. 10, 1, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > adsumo

  • 6 assumo

    as-sūmo ( ads-, Lachm., Halm, B. and K., Weissenb., K. and H.; ass-, Merk.), mpsi, mptum, 3, v. a., to take to or with one's self, to take up, receive, adopt, accept, take.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    Plura sibi adsumunt quam de se corpora mittunt,

    Lucr. 2, 1124:

    cibus atque umor membris adsumitur intus,

    id. 4, 1091;

    so of nourishment,

    Cels. 1, 3; 5, 27, n. 17; Scrib. Comp. 200:

    numquam committet, ut id, quod alteri detraxerit, sibi adsumat,

    Cic. Off. 3, 5, 23:

    sacra Cereris adsumpta de Graeciā,

    id. Balb. 24, 55:

    socius et administer omnium consiliorum adsumitur Scaurus,

    Sall. J. 29, 2:

    eos in societatem consilii avunculi adsumunt,

    Liv. 2, 4, 2:

    adulescentes conscii adsumpti,

    id. ib.:

    in societatem armorum,

    id. 2, 22; so,

    in consilium,

    Plin. Ep. 3, 19; id. Pan. 8:

    in consortium,

    id. Ep. 7, 3:

    nec decet aliter filium adsumi, si adsumatur a principe,

    i. e. is adopted, id. ib. 7, 4;

    8, 3: uxorem,

    id. ib. 83, 4:

    si rursum (uxor) adsumeretur,

    Tac. A. 12, 2:

    adsumptis duobus filiis ire perrexit,

    Vulg. Gen. 48, 1; ib. 2 Par. 23, 20:

    Tunc adsumpsit eum Diabolus,

    ib. Matt. 4, 5:

    adsumit Jesus Petrum,

    ib. Marc. 9, 1:

    quem (arietem) adsumens obtulit holocaustum pro filio,

    ib. Gen. 22, 13; ib. Lev. 14, 10 et saep.:

    in familiam nomenque,

    Tac. A. 1, 8 et saepe: cautum dignos adsumere, to take or choose as friends only those worthy of you, Hor. S. 1, 6, 51:

    adsumpsit Jesus duodecim, i. e. as his disciples,

    Vulg. Luc. 18, 31. —So of the assumption of our Lord to heaven: Dominus Jesus adsumptus est in caelum, Vulg. Marc. 16, 9; ib. Act. 1, 2.—
    B.
    Trop.:

    libero tempore, omnis voluptas adsumenda est, omnis dolor repellendus,

    Cic. Fin. 1, 10, 33:

    laudem sibi ex aliquā re,

    id. Mur. 14, 31:

    ut acer equus pugnae adsumit amorem,

    Ov. M. 3, 705:

    omne quod sumatur in oratione, aut ex suā sumi vi atque naturā aut adsumi foris,

    Cic. de Or. 2, 39, 163:

    alii (loci) adsumuntur extrinsecus,

    id. Top. 2, 8; id. Planc. 23, 56 Wund.:

    orator tractationem orationis sibi adsumet,

    id. de Or. 1, 12, 54.—Also, like arrogare, to usurp, to claim, assume, arrogate:

    neque mihi quicquam assumpsi neque hodie adsumo,

    Cic. Fam. 1, 9, 17; Auct. ad Her. 1, 1:

    cogam Assumptumque patrem commentaque sacra fateri,

    Ov. M. 3, 558.—Of discourse, to take up, begin (eccl. Lat., after the Hebrew):

    At ille adsumptā parabolā suā ait,

    Vulg. Num. 23, 18; 23, 7; ib. Job, 27, 1; 29, 1.—
    II.
    Esp.,
    A.
    Sometimes, like accipio, without the idea of action, to receive, obtain:

    fetus Melliferarum apium sine membris corpora nasci, Et serosque pedes serasque assumere pennas,

    Ov. M. 15, 384:

    Qui sperant in Domino, adsument pennas sicut aquilae,

    Vulg. Isa. 40, 31:

    a ventis alimenta adsumere,

    Ov. M. 7, 79:

    illas assumere robora gentes,

    id. ib. 15, 421.—
    B.
    To take in addition to, to add to:

    si quis aliam quoque artem sibi adsumpserit,

    Cic. de Or. 1, 50, 217; 1, 37, 170:

    aliquantum jam etiam noctis adsumo,

    id. Fam. 7, 23 fin.:

    ne qui postea adsumerentur,

    Liv. 21, 19:

    Butram tibi Septiciumque et Sabinum adsumam,

    Hor. Ep. 1, 5, 28.—
    C.
    In logic, t. t., to add or join to a syllogism the minor proposition: Ea (propositio vera ac perspicua) est hujus modi: Si quo die Romae ista caedes facta est, ego Athenis eo die fui, in caede interesse non potui. Hoc quia perspicue verum est, nihil attinet approbari; quā re adsumi statim oportet hoc modo: fui autem Athenis eo die, Cic. Inv. 1, 36, 63; id. Div. 2, 51, 106; 2, 53, 108.—
    D.
    In gram.: adsumpta verba.
    a.
    Epithets, epitheta, Cic. Part. Or. 7. —
    b.
    Figurative expressions, tropes, Quint. 10, 1, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > assumo

  • 7 sortior

    sortĭor, ītus, 4, v. dep. n. and a. [sors].
    I.
    Neutr., to cast or draw lots:

    coniciam sortes in sitellam et sortiar Tibi et Chalino,

    Plaut. Cas. 2, 5, 34:

    cum praetores designati sortirentur et M. Metello obtigisset, ut is de pecuniis repetundis quaereret,

    drew lots for the judges, appointed the judges by lot, Cic. Verr. 1, 8, 21; Quint. 3, 10, 1: consules comparare inter se aut sortiri jussi, to draw lots for the provinces, Liv. 38, 35, 9:

    sortiti nocte singuli per ordinem intrārunt,

    Quint. 4, 2, 72:

    dum legiones de ordine agminis sortiuntur,

    Tac. H. 2, 41:

    de altero consulatu,

    Suet. Claud. 7.—Hence, Sor-tĭentes, The Lot-drawers (a transl. of the Gr. Klêroumenoi), the name of a comedy by Diphilus, Plaut. Cas. prol. 32.—
    II.
    Act., to draw or cast lots for, to fix, assign, or appoint by lot, to allot; also esp. in the perfect tenses, to obtain or receive by lot (freq. and class.).
    (α).
    With acc.:

    tribus,

    Cic. Agr. 2, 8, 21:

    provinciam,

    id. Fam. 1, 9, 25:

    provincias,

    id. Att. 1, 13, 5:

    duas Gallias,

    id. ib. 1, 19, 2:

    ut consules inter se provincias compararent sortirenturve,

    Liv. 42, 31:

    judices,

    Cic. Verr. 2, 2, 17, § 42; 2, 2, 18, § 44:

    judices per praetorem urbanum,

    id. Q. Fr. 2, 1, 2:

    aliquos ad ignominiam,

    id. Clu. 46, 129:

    dicas,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 42 fin.:

    nec regna vini sortiere talis,

    Hor. C. 1, 4, 18: aequā lege Necessitas Sortitur insignes et imos, decides the fate of, etc., id. ib. 3, 1, 15:

    peregrinam (provinciam) sortitus est,

    Liv. 39, 45:

    ex praeturā ulteriorem sortitus Hispaniam,

    Suet. Caes. 18; Plin. Ep. 6, 22 fin.
    (β).
    With rel.-clause:

    ut P. Furius et Cn. Servilius inter se sortirentur, uter citeriorem Hispaniam obtineret,

    Liv. 42, 4, 2:

    consules sortiti, uter dedicaret,

    id. 2, 8, 6; 24, 10, 2:

    uter patriā decederet,

    Vell. 1, 1, 4:

    sortiri, quid loquare,

    Cic. N. D. 1, 35, 98:

    num sortiuntur inter se, quae declinet, quae non?

    id. Fat. 20, 46.—
    B.
    Transf. (mostly poet. and not ante-Aug.).
    1.
    To share, divide, distribute:

    pariter laborem Sortiti,

    shared the labor, Verg. A. 8, 445:

    vices,

    id. ib. 3, 634:

    periculum,

    id. ib. 9, 174.—
    2.
    To choose, select:

    subolem armento sortire quot annis,

    Verg. G. 3, 71:

    fortunam (i.e. locum) oculis,

    id. A. 12, 920:

    matrimonium,

    Just. 26, 3, 8.—
    3.
    In gen., to obtain, receive a thing (mostly in the tempp. perff.; not ante-Aug.):

    Tectosagi mediterranea Asiae sortiti sunt,

    Liv. 38, 16:

    si emancipatus uxore ducta filium fuerit sortitus,

    Dig. 37, 4, 3, § 5:

    gens Claudia regnum in plebem sortita,

    Liv. 3, 58:

    amicum,

    Hor. S. 1, 6, 53; 2, 6, 94; id. A. P. 92:

    si Maeonium vatem sortita fuisses,

    Ov. Tr. 1, 6, 21; id. M. 2, 241; 3, 124; 11, 758; Suet. Aug. 99 al.:

    quidam sortiti metuentem sabbata patrem,

    Juv. 14, 96:

    venerabile ingenium,

    id. 15, 144:

    fata tam tristia,

    Sen. Phoen. 245:

    reliqua rerum tuarum post te alium atque alium dominum sortientur,

    Plin. Ep. 1, 3, 4 Döring ad loc.— Pass. part. sortitus, v. sortio fin.Adv.: sortītō, by lot:

    sacerdotem sortito capere,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 126; S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8; Suet. Aug. 30; 47.— Transf., by fate, by destiny (= sorte, or lege naturae):

    tibi sortito id obtigit,

    Plaut. Merc. 1, 2, 25; Hor. Epod. 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > sortior

  • 8 audio

    audĭo, īvi or ii, itum, 4, v. a. ( imperf. audibat, Ov F. 3, 507: audibant. Cat. 84, 8; fut. audibo, Enn. ap. Non. p. 506, 1:

    audibis,

    id. ib.; Plaut. Capt. 3, 4, 86; id. Poen. 1, 2, 97; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.; id. ap. Non. l. l.; cf. Struve, p. 137 sq.: audin = audisne, as ain = aisne; inf. perf. audīsse better than audivisse, acc. to Quint. 1, 6, 17) (cf. the Lacon. aus = hous; auris; Lith. ausis; Goth. auso; Germ. Ohr, and Engl ears [p. 202] the Fr. ouïr, and Lat. ausculto; Curtius also compares the Gr. aïô, to hear, perceive, and the Sanscr. av, to notice, to favor; v. ausculto, 1. aveo init., and cf. Varr. L. L. 6, § 83 Müll.], to hear, to perceive or understand by hearing, to learn (audio pr. differs from ausculto as the Gr. akouô from akroaomai, the Germ. hören from horchen, and the Engl. to hear from to listen, the former of these words denoting an involuntary, the latter a voluntary act; other syn.: exaudio, sentio, cognosco, oboedio, dicor).
    I.
    A.. In gen.
    a.
    Aliquid:

    auribus si parum audies terito cum vino brassicam, etc.,

    Cato, R. R. 157 fin.:

    ubi molarum strepitum audibis maximum, Enn. ap. Non. l. l. (Com. v. 7 Vahl. p. 153): verba,

    Plaut. Poen. 1, 2, 97; Vulg. Gen. 24, 30:

    quae vera audivi, taceo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23:

    Mane, non dum audīsti, Demea, Quod est gravissumum,

    id. Ad. 3, 4, 21:

    vocem,

    id. Hec. 4, 1, 2:

    vera an falsa,

    id. And. 5, 4, 19:

    mixtos vagitibus aegris Ploratus,

    Lucr. 2, 579:

    voces,

    Verg. A. 4, 439; Hor. C. 3, 7, 22; Vulg. Gen. 3, 8; ib. Matt. 2, 18:

    strepitus,

    Verg. A. 9, 394:

    sonitum,

    Hor. C. 2, 1, 31:

    haec,

    id. ib. 3, 27, 51:

    aquas,

    Ov. Am. 3, 11, 30:

    gemitus,

    id. M. 7, 839; Vulg. Exod. 2, 24: ait se omnia audivisse, Titinn. ap. Macr. S. 2, 12:

    ut quod te audīsse dicis numquam audieris,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    Nihil enim habeo praeter auditum,

    id. Off. 1, 10, 33:

    quod quisque eorum de quāque re audierit,

    Caes. B. G. 4, 5:

    Hac auditā pugnā maxima pars sese Crasso dedidit,

    id. ib. 3, 27:

    Auditis hostium copiis respicerent suum ipsi exercitum,

    Liv. 42, 52, 10:

    quod cum audīsset Abram,

    Vulg. Gen. 14, 14:

    auditis sermonibus,

    ib. 4 Reg. 22, 19; ib. Heb. 4, 3: clangorem tubae, ib:

    Isa. 18, 3: symphoniam,

    ib. Luc. 15, 25:

    animal,

    ib. Apoc. 6, 3; 6, 5 al. persaep.
    b.
    Constr., the person from whom one hears or learns any thing, with ex (so most freq.), ab, de, acc. and part., acc. and inf., cum or dum.
    (α).
    With ex:

    verbum ex aliquo,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8; so id. And. 2, 1, 2; 5, 4, 24; id. Eun. 1, 2, 34; id. Hec. 4, 1, 35; id. And. 3, 3, 2:

    audivi ex majoribus natu hoc idem fuisse in P. Scipione Nasicā,

    Cic. Off. 1, 30, 109:

    hoc ex aliis,

    id. Att. 5, 17:

    ex obviis,

    Liv. 28, 26; so Suet. Caes. 29; id. Dom. 12 al.. saepe audivi ex majoribus natu mirari solitum C. Fabricium etc., Cic. Sen. 13, 43; so Suet. Claud. 15.—
    (β).
    With ab:

    a quibus cum audi/sset non multum superesse munitionis,

    Nep. Them. 7, 2.—
    (γ).
    With de:

    equidem saepe hoc audivi de patre et de socero meo,

    i. e. from his mouth, Cic. de Or. 3, 33, 133; so id. Off. 3, 19, 77; id. Brut. 26, 100.—
    (δ).
    With acc. and part. pres. (cf. Zumpt, Gr. §

    636): ut neque eum querentem quisquam audierit neque etc.,

    Nep. Timol. 4, 1; so Suet. Calig. 22; Cat. 9, 6; 61, 125; 67, 41 al.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    mihi non credo, quom illaec autumare illum audio,

    Plaut. Am. 1, 1, 260:

    Audin (eum) lapidem quaeritare?

    id. Capt. 3, 4, 70:

    erilem filium ejus duxisse audio Uxorem,

    Ter. Phorm. 1, 1, 5; 2, 1, 59:

    saepe hoc majores natu dicere audivi,

    Cic. Mur. 28:

    Gellius audierat patruom objurgare solere,

    Cat. 74, 1; Verg. A. 1, 20; 4, 562:

    audiet cives acuisse ferrum, Audiet pugnas juventus,

    Hor. C. 1, 2, 21 sq.:

    audire videor pios Errare per lucos,

    id. ib. 3, 4, 5. —Hence also pass. with nom. and inf. (cf. Zumpt, Gr. §

    607): Bibulus nondum audiebatur esse in Syriā,

    was said, Cic. Att. 5, 18; so Caes. B. G. 7, 79.—
    (ζ).
    With cum or dum (cf. Zumpt, Gr. §

    749): id quidem saepe ex eo audivi, cum diceret sibi certum esse,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    quis umquam audivit, cum ego de me nisi coactus ac necessario dicerem?

    id. Dom. 35; so id. Brut. 56; id. Fin. 5, 19, 54; id. de Or. 1, 28, 129; 1, 2, 99; Plin. Ep. 7, 24, 5:

    auditus est certe, dum ex eo quaerit,

    Suet. Dom. 4. —Diff. from the preced. constr. with de is audire de aliquo (aliquid); more freq. in pass. sense, to hear any thing concerning any one:

    de psaltriā hac audivit,

    Ter. Ad. 3, 4, 5:

    illos etiam convenire aveo, de quibus audivi et legi,

    Cic. Sen. 23, 83; so id. Att. 7, 20; id. Ac. 2, 2, 4; cf.:

    aliquid in aliquem,

    to hear something against, something bad of any one, id. de Or. 2, 70, 285 al. —
    B.
    In conversation.
    (α).
    Audi, as a call to gain attention, hear, attend, give ear, listen, = hoc age:

    audi cetera,

    Plaut. Trin. 2, 4, 127:

    audi heus tu,

    id. ib. 4, 3, 52:

    Dorio, audi, obsecro,

    Ter. Phorm. 3, 2, 1: Hoc audi, id. And. 3, 4, 11;

    4, 1, 36: Quin tu audi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 42:

    quin tu hoc audi,

    Ter. And. 2, 2, 9.—
    (β).
    Audis or audin = audisne? do you hear? atque audin? Plaut. Trin. 3, 3, 70:

    Equidem deciens dixi: Et domi [nunc] sum ego, inquam, ecquid audis?

    id. Am. 2, 1, 27; id. Trin. 3, 2, 91:

    Heus, audin quid ait? Quin fugis?

    id. Capt. 3, 4, 60:

    cura adversandum atque audin? quadrupedem constringito,

    Ter. And. 5, 2, 24; 1, 5, 64:

    Audin tu? Hic furti se adligat,

    id. Eun. 4, 7, 39:

    Audin quid dicam?

    id. Hec. 1, 2, 3.—
    c.
    Audito, with a clause for its subject, as abl. absol. in the histt., upon the receipt of the news that, at the tidings that: audito, Q. Marcium in Ciliciam tendere, when news came that Q. Marcius etc., Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 1130 P.:

    audito Machanidam famā adventūs sui territum refugisse Lacedaemonem,

    Liv. 28, 7:

    audito venisse missu Agrippinae nuntium Agerinum,

    Tac. A. 14, 7.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. In a pregnant signif., to listen to a person or thing, to give ear to, hearken to, attend:

    etsi a vobis sic audior, ut numquam benignius neque attentius quemquam auditum putem,

    Cic. Clu. 23, 63; so id. de Or. 1, 61, 259:

    sed non eis animis audiebantur, qui doceri possent,

    Liv. 42, 48; 1, 32; 5, 6:

    ut legationes audiret cubans,

    Suet. Vesp. 24; id. Caes. 32; id. Ner. 22; 23; Vulg. Job. 11, 2; ib. Psa. 33, 12; ib. Matt. 10, 14; ib. Heb. 3, 7 al.—
    2.
    Aliquem, of pupils, to hear a teacher, i. e. to receive instruction from, to study under:

    te, Marce fili, annum jam audientem Cratippum,

    Cic. Off. 1, 1, 1:

    Jam Polemonem audiverant adsidue Zeno et Arcesilas,

    id. Ac. 1, 9, 34; so id. N. D. 1, 14, 37; 3, 1, 2; id. Fat. 2, 4:

    Diogenes venientem eum, ut se extra ordinem audiret, non admiserat,

    Suet. Tib. 32; id. Gram. 10, 20 al.— Absol.: possumne aliquid audire? (i. e. will you communicate something to me?) tu vero, inquam, vel audire vel dicere, Cic. Fat. 2, 3:

    ponere aliquid, ad quod audiam, volo,

    id. ib. 2, 4.—
    3.
    De aliquā re or aliquid, aliquem, of judges, to listen or hearken to, to examine:

    nemo illorum judicum clarissimis viris accusantibus audiendum sibi de ambitu putavit,

    Cic. Fl. 39, 98:

    de capite,

    Sen. Ben. 2, 12 al. — Trop.:

    de pace,

    Liv. 27, 30:

    dolos,

    Verg. A. 6, 567:

    nequissimum servum,

    Suet. Dom. 11; so id. Aug. 93; id. Tib. 73; id. Claud. 15; id. Dom. 14; 16; Dig. 11, 3, 14 fin.; 28, 6, 10; 39, 2, 18 et saep.—
    4.
    Of prayer or entreaty, to hear, listen to, lend an ear to, regard, grant:

    in quo di immortales meas preces audiverunt,

    Cic. Pis. 19:

    Curio ubi... neque cohortationes suas neque preces audiri intellegit,

    Caes. B. C. 2, 42:

    velut si sensisset auditas preces,

    Liv. 1, 12:

    audivit orationem eorum,

    Vulg. Psa. 105, 44:

    audisti verba oris mei,

    ib. ib. 137, 1:

    Audiat aversā non meus aure deus,

    Tib. 3, 3, 28:

    audiit et caeli Genitor de parte serenā Intonuit laevum,

    Verg. A. 9, 630:

    minus audientem carmina Vestam,

    Hor. C. 1, 2, 27; 4, 13, 1:

    audivit Dominus,

    Vulg. Psa. 29, 11 al. —Also aliquem, to hear one, to grant his desire or prayer:

    puellas ter vocata audis,

    Hor. C. 3, 22, 3; so id. C. S. 34; 35:

    Ferreus orantem nequiquam, janitor, audis,

    Ov. Am. 1, 6, 27; id. M. 8, 598 al.:

    Audi nos, domine,

    Vulg. Gen. 23, 6; 23, 8:

    semper me audis,

    ib. Joan. 11, 42.—
    B.
    Aliquem, aliquid, or absol. audio, to hear a person or thing with approbation, to assent to, agree with, approve, grant, allow:

    nec Homerum audio, qui Ganymeden ab dis raptum ait, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    Socratem audio dicentem cibi condimentum esse famem, sed qui ad voluptatem omnia referens vivit ut Gallonius, non audio,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. de Or. 1, 15, 68; 3, 28, 83; id. Marcell. 8, 25: audio ( I grant it, well, that I agree to, that is granted):

    nunc dicis aliquid, quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18 fin.; id. Verr. 2, 2, 59; 2, 5, 27:

    non audio,

    that I do not grant, id. ib. 2, 3, 34.—
    C.
    To hear, to listen to, to obey, heed; orig. and class. only with acc., but also with dat.—
    a.
    With acc.:

    tecum loquere, te adhibe in consilium, te audi, tibi obtempera,

    Cic. Fam. 2, 7, 2; id. N. D. 1, 20, 55:

    ne ego sapientiam istam, quamvis sit erudita, non audiam,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    si me audiatis, priusquam dedantur, etc.,

    Liv. 9, 9:

    Non, si me satis audias, Speres etc.,

    Hor. C.1, 13, 13; 4, 14, 50; id. Ep. 1, 1, 48:

    patris aut matris imperium,

    Vulg. Deut. 21, 18 al. — Poet. transf. to inanimate things:

    neque audit currus habenas,

    heeds, Verg. G. 1, 514; so Claud. Cons. Mall. Theod. 187 (cf. Hor. Ep. 1, 15, 13: equi frenato est auris in ore; and Pind. Pyth. 2, 21: harmata peisichalina):

    nec minus incerta (sagitta) est, nec quae magis audiat arcum,

    which better heeds the bow, Ov. M. 5, 382:

    teque languenti manu Non audit arcus?

    Sen. Herc. Oet. 980; so Stat. Th. 5, 412; Luc. 3, 594; 9, 931; Sil. 14, 392.—
    b.
    With dat.: nam istis qui linguam avium intellegunt, magis audiendum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131 (B. and K. isti):

    sibi audire,

    App. Mag. p. 326, 34; so, dicto audientem esse, to listen to one's word, to be obedient to one's word, to obey (not in Ter.):

    dicto sum audiens,

    I obey, Plaut. Pers. 3, 1, 71; id. Trin. 4, 3, 55; id. As. 3, 1, 40; id. Men. 2, 3, 89:

    qui dicto audientes in tantā re non fuisset,

    Cic. Deiot. 8, 23 ' sunt illi quidem dicto audientes, id. Verr. 1, 88:

    quos dicto audientes jussi,

    id. ib. 5, 104.—And, on account of the signif. to obey, with a second personal dat.: dicto audientem esse alicui, to obey one (freq. and class.); cf.

    Stallb. ad Rudd. Gr. II. p. 124, n. 38: vilicus domino dicto audiens sit,

    Cato, R. R. 142: si habes, qui te audiat;

    si potest tibi dicto audiens esse quisquam,

    Cic. Verr. 2, 1, 44; 2, 4. 12; 2, 5, 32; id. Phil. 7, 2:

    dicto audiens fuit jussis absentium magistratuum,

    Nep. Ages. 4, 2; id. Lys. 1, 2; id. Iphicr. 2, 1:

    interim Servio Tullio jubere populum dicto audientem esse,

    Liv. 1, 41; 4, 26; 29, 20;

    41, 10 al.—Once pleon. with oboedio: ne plebs nobis dicto audiens atque oboediens sit,

    Liv. 5, 3.—
    D.
    To hear thus and thus, i. e. to be named or styled somehow (as in Gr. akouô; and in Engl. to hear, as Milton: Or hear'st thou rather pure ethereal stream, P. L. III. 7); and with bene or male (as in Gr. kalôs or kakôs akouein; cf. Milton: For which Britain hears ill abroad, Areop.; and Spenser: If old Aveugles sonnes so evil hear, F. Q. I. 5, 23), to be in good or bad repute, to be praised or blamed, to have a good or bad character:

    benedictis si certāsset, audīsset bene (Bene audire est bene dici, laudari, Don.),

    Ter. Phorm. prol. 20:

    tu recte vivis, si curas esse quod audis,

    Hor. Ep. 1, 16, 17:

    rexque paterque Audisti coram,

    id. ib. 1, 7, 38; so id. S. 2, 6, 20; Ter. Hec. 4, 2, 24; id. Phorm. 2, 3, 12; Cic. Att. 6, 1; id. Fin. 3, 17, 57; id. Leg. 1, 19; Nep. Dion, 7, 3:

    Ille, qui jejunus a quibusdam et aridus habetur, non aliter ab ipsis inimicis male audire quam nimiis floribus et ingenii afluentia potuit,

    Quint. 12, 10, 13 al. —In a play upon words: erat surdaster M. Crassus;

    sed aliud molestius quod male audiebat,

    Cic. Tusc. 5, 40, 116; so,

    minus commode: quod illorum culpā se minus commode audire arbitrarentur,

    id. Verr. 2, 3, 58.—
    E.
    As it were to hear, to hear mentally, i. e. to understand, to supply, something (later subaudio): cum subtractum verbum aliquod satis ex ceteris intellegitur, ut, stupere gaudio Graecus. Simul enim auditur coepit, is understood, is to be supplied, Quint. 9, 3, 58; 8, 5, 12.—Hence, audĭens, entis, P. a. subst.
    A.
    (Acc. to II. A.) A hearer, auditor ( = auditor, q. v., or qui audit, Cic. Brut. 80, 276)' ad animos audientium permovendos, Cic. Brut. 23, 89; 80, 279:

    cum adsensu audientium egit,

    Liv. 21, 10 al. —Hence, in eccl. Lat., a catechumen, Tert. Poen. 6.—
    B.
    (Acc. to II. C.) With the gen.: tibi servio atque audiens sum imperii, a hearer of, i. e. obedient to, your command, Plaut. Truc. 1, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > audio

  • 9 faciō

        faciō fēcī (old fut perf. faxo; subj. faxim), factus, ere; imper. fac (old, face); pass. fīō, fierī; pass imper. fī    [2 FAC-], to make, construct, fashion, frame, build, erect, produce, compose: Lectulos faciundos dedit, T.: navīs: candelabrum factum e gemmis: de marmore signum, O.: pontem in Arare, Cs.: (fanum) a civitatibus factum, founded, L.: duumviri ad aedem faciendam, L.: statuam faciendam locare: (valvae) ad cludendum factae: comoedias, T.: sermonem: epigramma: verbum, speak: carmina, Iu.: scutis ex cortice factis, Cs.: auri pondera facti, wrought, V.—Of actions, to do, perform, make, carry on, execute: Opus, T.: officium, T.: Si tibi quid feci quod placeat, T.: proelium, join, Cs.: iter, Cs.: clamores: clamor fit: eruptiones ex oppido, Cs.: gradum: imperata, Cs.: promissum, fulfil: iudicium: deditionem, S.: fac periclum in litteris, put (him) to the test, T.: me advorsum omnia, oppose me in everything, T.: omnia amici causā: multa crudeliter, N.: initium, begin: praeter aetatem Facere, work too hard for your years, T.: perfacile factu esse, conata perficere, Cs.— To make, produce, cause, occasion, bring about, bring to pass: turbam, T.: ignem ex lignis: iniuriam, Cs.: causas morae, S.: ducis admirationem, excite, L.: luxuriae modum, impose, S.: fugam ex ripā fecit (i. e. fugavit), L.: somnum, induce, Iu.: metum insidiarum, excite, L.: silentio facto, L.: ne qua eius adventūs significatio fiat, become known, Cs.: faciam ut intellegatis: facito, ut sciam: putasne te posse facere, ut, etc.?: fieri potest, ut recte quis sentiat, it may happen: ita fit, ut adsint, it happens: faciendum mihi est, ut exponam, is incumbent: me Facit ut te moneam, compels, T.: facere non possum, quin mittam, etc., I cannot forbear: di faxint ne sit alter (cui, etc.): fac ne quid aliud cures, take care: domi adsitis, facite, T.: ita fac cupidus sis, ut, etc., be sure: iam faxo scies, T.: nulla res magis talīs oratores videri facit, quales, etc. (i. e. ut viderentur): hoc me Flere facit, O.— To make, acquire, obtain, gather, accumulate, gain, take, receive, incur, suffer: rem, T.: praedam, Cs.: pecuniam: stipendia, earn, S.: corhortīs, form, Cs.: corpus, grow fat, Ph.: viam sibi, force, L.: alqm suum, win as a friend, T.: terram suam, i. e. conquer, Cs.: vitae iacturam, Cs.: naufragium: damnum.— To make, render, grant, give, impart, confer: arbitria, H.: potestatem dicendi: sibi iure iurando fidem, give assurance, Cs.: Romanis animum, inspire, L.: copiam pugnandi militibus, L.: audientiam orationi: cui si libido Fecerit auspicium, i. e. if the whim seize him, H.: cognomen colli, L.: mihi medicinam, administer: nobis otia, V.: alcui dolorem: desiderium decemviros creandi, L.— To celebrate, conduct, give, perform, represent: cenas: res divinas: sacra pro civibus: cui (Iunoni), make offerings: vitulā pro frugibus, make sacrifice, V.: cum pro populo fieret: ut fieret, edere, L. — To practise, follow: naviculariam: mercaturas.— To make, depict, represent, assert, say, pretend: in libro se exeuntem e senatu: pugnam ex auro, V.: me unum ex iis feci, qui, etc., pretended to be: ex industriā factus ad imitationem stultitiae, L.: inpendere apud inferos saxum Tantalo: Fecerat et fetam Procubuisse lupam, V.: facio me alias res agere, make as if.—To suppose, assume, grant, admit (only imper. with obj clause): fac audisse (Glauciam): fac ita esse: fac (me) velle, V.— To make, constitute, choose, appoint, render: senatum firmiorem vestrā auctoritate: heredem filiam: exercitum sibi fidum, S.: iter factum conruptius imbri, H.: hi consules facti sunt: ex coriis utres fierent, S.: Candida de nigris, O.: si ille factus esset, had been chosen (consul): alqm certiorem facere, inform ; see certus: ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc., does not leave himself so much character.—Pass., to become, be turned into, be made: fit Aurum ingens coluber, V.: sua cuique deus fit dira cupido? V.— To put in possession of, subject to, refer to: omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt: omnem oram Romanae dicionis fecit, L.: dicionis alienae facti, L.— To value, esteem, regard, appraise, prize: parum id facio, S.: te maxumi, T.: quos plurimi faciunt: voluptatem minimi: dolorem nihili: istuc Aequi bonique facio, am content with, T.— To do (resuming the meaning of another verb): cessas ire ac facere, i. e. do as I say, T.: oppidani bellum parare: idem nostri facere, S.: ‘evolve eius librum’—‘Feci mehercule:’ bestiae simile quiddam faciunt (i. e. patiuntur): aut facere aut non promisse, Ct.: Sicuti fieri consuevit, to happen, S.— To do, act, deal, conduct oneself: Facere contra huic aegre, T.: tuis dignum factis feceris, will act like yourself, T.: bene: adroganter, Cs.: per malitiam, with malice: aliter, S.: facere quam dicere malle, act, S.: mature facto opus est, prompt action, S. — To act, take part, take sides: idem plebes facit, S.: idem sentire et secum facere Sullam: cum veritas cum hoc faciat, is on his side: nihilo magis ab adversariis quam a nobis: eae res contra nos faciunt: adversus quos fecerint, N.— To arrange, adjust, set: Vela, spread, V.: pedem, brace, V.— To be fit, be useful, make, serve, answer, do: Ad talem formam non facit iste locus, O.: ad scelus omne, O.: Stemmata quid faciunt? avail, Iu.
    * * *
    I
    facere, additional forms V
    do, make; create; acquire; cause, bring about, fashion; compose; accomplish
    II
    facere, feci, factus V
    do, make; create; acquire; cause, bring about, fashion; compose; accomplish

    Latin-English dictionary > faciō

  • 10 admitto

    ad-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. (admĭsse sync. for admisisse, Plaut. Mil. 4, 7, 4: admittier arch. for admitti, as Verg. A. 9, 231), orig. to send to; hence with the access. idea of leave, permission (cf.: aditus, accessus), to suffer to come or go to a place, to admit. —Constr. with in and acc. ( in and abl. is rare and doubtful), ad, or dat. (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ad eam non admissa sum,

    Ter. Hec. 2, 1, 41;

    so Eun. 2, 2, 50: quam multis custodibus opus erit, si te semel ad meas capsas admisero,

    Cic. Div. in Caecil. 16:

    in cubiculum,

    id. Phil. 8, 10:

    lucem in thalamos,

    Ov. A. A. 3, 807:

    domum ad se filium,

    Nep. Tim. 1:

    plebem ad campestres exercitationes,

    Suet. Ner. 10:

    aliquem per fenestram,

    Petr. Sat. 79; cf. Ov. A. A. 3, 605:

    admissis intra moenia hostibus,

    Flor. 1, 1.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of those who admitted one on account of some business; and under the emperors, for the purpose of salutation, to allow one admittance or access, to grant an audience (the t. t. for this; v. admissio, admissionalis;

    opp. excludere,

    Cic. Cat. 1, 4, 10; Plin. Pan. 48; cf.

    Schwarz ad h. 1. 47, 3): nec quemquam admisit,

    admitted no one to his presence, Cic. Att. 13, 52:

    domus clari hominis, in quam admittenda hominum cujusque modi multitudo,

    id. Off. 1, 39: Casino salutatum veniebant;

    admissus est nemo,

    id. Phil. 2, 41, 105; Nep. Con. 3; id. Dat. 3; Suet. Aug. 79:

    spectatum admissi,

    Hor. A. P. 5:

    admittier orant,

    Verg. A. 9, 231:

    turpius eicitur quam non admittitur hospes,

    Ov. Tr. 5, 6, 13:

    vetuit ad eum quemquam admitti,

    Nep. Eum. 12; Curt. 4, 1, 25:

    promiscuis salutationibus admittebat et plebem,

    Suet. Aug. 52.—Metaph.:

    ante fores stantem dubitas admittere Famam,

    Mart. 1, 25.—
    2.
    Of a harlot:

    ne quemquam interea alium admittat prorsus quam me ad se virum,

    Plaut. As. 1, 3, 83; Prop. 3, 20, 7.—Also of the breeding of animals, to put the male to the female (cf.:

    admissarius, admissura, admissus),

    Varr. R. R. 3, 9, 22; 3, 10, 3; Plin. 8, 43, 68 al.; cf. id. 10, 63, 83; Just. 1, 10; Col. 6, 37; 7, 2.—Also used of the female of animals, Varr. R. R. 2, 7, and Non. 69, 85.—
    3.
    Admittere aliquem ad consilium, to admit one to counsel or consultation:

    nec ad consilium casus admittitur,

    Cic. Marc. 2, 7:

    horum in numerum nemo admittebatur nisi qui, etc.,

    Nep. Lys. 1 Halm.—Hence:

    admittere aliquem ad honores, ad officium,

    to admit him to, to confer on, Nep. Eum. 1; Suet. Caes. 41; Prop. 2, 34, 16; Sen. Herc. Oet. 335.—
    4.
    Of a horse, to let go or run, to give loose reins to (cf.: remittere, immittere, less emphatic than concitare; usu. in the part. perf.):

    admisso equo in mediam aciem irruere,

    Cic. Fin. 2, 19, 61:

    equites admissis equis ad suos refugerunt,

    Caes. B. C. 2, 34:

    Considius equo admisso ad eum accurrit,

    came at full speed, id. B. G. 1, 22:

    in Postumium equum infestus admisit,

    Liv. 2, 19; so Ov. H. 1, 36; id. M. 6, 237.—Hence of the hair, to let it flow loosely:

    admissae jubae,

    Ov. Am. 2, 16, 50 al. [p. 41]
    II.
    Fig.
    A.
    Of words, entreaties, etc., to permit a thing to come, to give access or grant admittance, to receive:

    pacis mentionem admittere auribus,

    Liv. 34, 49;

    so 30, 3: nihil quod salutare esset, ad aurĭs admittebant,

    id. 25, 21:

    quo facilius aures judicum, quae post dicturi erimus, admittant,

    Quint. 4, 3, 10.—Hence also absol.:

    admittere precationem,

    to hear, to grant, Liv. 31, 5 Gron.; Sil. 4, 698: tunc admitte jocos, give admittance to jesting, i. e. allow it, Mart. 4, 8.—So also:

    aliquid ad animum,

    Liv. 7, 9:

    cogitationem,

    Lact. 6, 13, 8.—
    B.
    Of an act, event, etc., to let it be done, to allow, permit (“fieri pati,” Don. ad Ter. Eun. 4, 6, 23).—With acc. of thing:

    sed tu quod cavere possis stultum admittere est, Ter. l. c.: quod semel admissum coërceri non potest,

    Cic. Fin. 1, 1, 4:

    non admittere litem,

    id. Clu. 116:

    aspicere ecquid jam mare admitteret,

    Plin. Ep. 6, 16, 17:

    non admittere illicita,

    Vulg. 2 Macc. 6, 20.—With subj. clause:

    hosti non admissuro, quo minus aggrederetur,

    Tac. H. 2, 40.—With acc. and inf.:

    non admisit quemquam se sequi,

    Vulg. Marc. 5, 37; so acc. of person alone:

    non admisit eum,

    ib. 5, 19.—Hence, in the language of soothsayers, t. t. of birds which give a favorable omen, = addīco, to be propitious, to favor:

    inpetritum, inauguratum'st, quovis admittunt aves,

    Plaut. As. 2, 1, 11:

    ubi aves non admisissent,

    Liv. 1, 36, 6; id. 4, 18 al. (hence: ADMISSIVAE: aves, in Paul. ex Fest. p. 21. Müll.).—
    C.
    Of an unlawful act, design, etc., to grant admittance to one's self; hence, become guiliy of, to perpetrate, to commit (it thus expresses rather the moral liability incurred freely; while committere designates the overt act, punishable by civil law, Herz. ad Caes. B. G. 3, 9; freq. and class.), often with a reflexive pron., in me, etc. (acc.):

    me hoc delictum admisisse in me, vehementer dolet,

    Ter. Ad. 4, 5, 48:

    ea in te admisisti quae, etc.,

    Cic. Phil. 2, 19, 47:

    tu nihil admittes in te formidine poenae,

    Hor. Ep. 1, 16, 53:

    admittere in se culpam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 61; Ter. Phorm. 2, 1, 40:

    scelera, quae in se admiserit,

    Lucil. 27, 5 Müll.:

    quid umquam Habitus in se admisit, ut, etc.,

    Cic. Clu. 60, 167:

    quantum in se facinus,

    Caes. B. G. 3, 9.—And without such reflexive pron.:

    cum multos multa admĭsse acceperim,

    Plaut. Mil. 4, 7, 4:

    quid ego tantum sceleris admisi miser?

    Ter. Heaut. 5, 2, 83; so,

    si Milo admisisset aliquid, quod, etc.,

    Cic. Mil. 23 fin.:

    dedecus,

    id. Verr. 1, 17:

    commissum facinus et admissum dedecus confitebor,

    id. Fam. 3, 10, 7:

    tantum dedecus,

    Caes. B. G. 4, 25:

    si quod facinus,

    id. ib. 6, 12:

    flagitium,

    Cic. Clu. 128:

    fraudem,

    id. Rab. 126:

    maleficium,

    id. Sext. Rosc. 62:

    scelus,

    Nep. Ep. 6:

    facinus miserabile,

    Sall. J. 53, 7:

    pessimum facinus pejore exemplo,

    Liv. 3, 72, 2:

    tantum dedccoris,

    id. 4, 2; so 2, 37; 3, 59 al.

    Lewis & Short latin dictionary > admitto

  • 11 antecedens

    antĕ-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go before, precede (in space), to take the lead, get the start; with dat., acc., or absol.
    I.
    Lit.
    a.
    With dat.: ubi ambitionem virtuti videas antecedere, Titin. ap. Non. 499, 8:

    si huic rei illa antecedit, huic non antecedit,

    Cic. Top. 23.—
    b.
    With acc.:

    Pompeius expeditus antecesserat legiones,

    Cic. Att. 8, 9: biduo me Antonius antecessit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13; Curt. 4, 7, 15:

    antecedite me,

    Vulg. Gen. 32, 16; ib. 1 Reg. 9, 27; ib. Matt. 2, 9, and so Vulg. always.—
    c.
    Absol.:

    magnis itineribus antecessit,

    Caes. B. G. 7, 35; Liv. 2, 6; Vell. 1, 4, 1:

    antecedente famā,

    Liv. 5, 37, 6: antecedens scelestus, * Hor. C. 3, 2, 31.—
    II.
    Fig.
    A.
    To precede, in time: haec (dies) ei antecessit, * Ter. Phorm. 3, 2, 40:

    exercitatio semper antecedere cibum debet,

    Cels. 1, 2.—
    B.
    To have the precedence of any one, to excel, surpass; with dat. and acc. (cf. Rudd. II. p. 136).
    a.
    With dat.:

    virtute regi antecesseris,

    Plaut. Ps. 1, 5, 118:

    quantum natura hominis pecudibus antecedit,

    Cic. Off. 1, 30, 105; so id. Brut. 21, 82.—
    b.
    With acc. of person or thing and abl. or abl. with in:

    scientiā atque usu nauticarum rerum ceteros antecedunt,

    Caes. B. G. 3, 8:

    nemo eum in amicitiā antecessit,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    maltha duritiam lapidis antecedens,

    Plin. 36, 24, 58, § 18.—
    c.
    Absol., to distinguish one's self, to become eminent:

    ut quisque honore et aetate antecedebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 64; so id. Inv. 2, 22.—Hence,
    1.
    antĕcēdens, entis, P. a.
    a.
    In gen.:

    hora,

    Cic. ad Octav. 3:

    annus,

    Plin. 13, 8, 16, § 59; so Suet. Tib. 5.—
    b.
    T. t. of philosophy, the antecedent (opp. consequens):

    causa,

    Cic. Fat. 11, 33; 15, 34.—In plur. as subst.: an-tĕcēdentĭa, ōrum, n.:

    locus ex antecedentibus,

    Cic. Top. 12; so id. Part. Or. 2; Quint. 5, 10, 45; 6, 3, 66.—
    2.
    antĕces-sus, a, um, P. a., that goes before; only in the connection, in antecessum dare, solvere, accipere, etc.; t. t., to give, pay, receive, etc., beforehand, in advance (postAug.):

    in antecessum dabo,

    Sen. Ep. 118:

    accipere,

    id. ib. 7:

    reponere,

    id. Ben. 4, 32:

    praedam dividere,

    Flor. 4, 12, 24 al.

    Lewis & Short latin dictionary > antecedens

  • 12 antecedentia

    antĕ-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go before, precede (in space), to take the lead, get the start; with dat., acc., or absol.
    I.
    Lit.
    a.
    With dat.: ubi ambitionem virtuti videas antecedere, Titin. ap. Non. 499, 8:

    si huic rei illa antecedit, huic non antecedit,

    Cic. Top. 23.—
    b.
    With acc.:

    Pompeius expeditus antecesserat legiones,

    Cic. Att. 8, 9: biduo me Antonius antecessit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13; Curt. 4, 7, 15:

    antecedite me,

    Vulg. Gen. 32, 16; ib. 1 Reg. 9, 27; ib. Matt. 2, 9, and so Vulg. always.—
    c.
    Absol.:

    magnis itineribus antecessit,

    Caes. B. G. 7, 35; Liv. 2, 6; Vell. 1, 4, 1:

    antecedente famā,

    Liv. 5, 37, 6: antecedens scelestus, * Hor. C. 3, 2, 31.—
    II.
    Fig.
    A.
    To precede, in time: haec (dies) ei antecessit, * Ter. Phorm. 3, 2, 40:

    exercitatio semper antecedere cibum debet,

    Cels. 1, 2.—
    B.
    To have the precedence of any one, to excel, surpass; with dat. and acc. (cf. Rudd. II. p. 136).
    a.
    With dat.:

    virtute regi antecesseris,

    Plaut. Ps. 1, 5, 118:

    quantum natura hominis pecudibus antecedit,

    Cic. Off. 1, 30, 105; so id. Brut. 21, 82.—
    b.
    With acc. of person or thing and abl. or abl. with in:

    scientiā atque usu nauticarum rerum ceteros antecedunt,

    Caes. B. G. 3, 8:

    nemo eum in amicitiā antecessit,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    maltha duritiam lapidis antecedens,

    Plin. 36, 24, 58, § 18.—
    c.
    Absol., to distinguish one's self, to become eminent:

    ut quisque honore et aetate antecedebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 64; so id. Inv. 2, 22.—Hence,
    1.
    antĕcēdens, entis, P. a.
    a.
    In gen.:

    hora,

    Cic. ad Octav. 3:

    annus,

    Plin. 13, 8, 16, § 59; so Suet. Tib. 5.—
    b.
    T. t. of philosophy, the antecedent (opp. consequens):

    causa,

    Cic. Fat. 11, 33; 15, 34.—In plur. as subst.: an-tĕcēdentĭa, ōrum, n.:

    locus ex antecedentibus,

    Cic. Top. 12; so id. Part. Or. 2; Quint. 5, 10, 45; 6, 3, 66.—
    2.
    antĕces-sus, a, um, P. a., that goes before; only in the connection, in antecessum dare, solvere, accipere, etc.; t. t., to give, pay, receive, etc., beforehand, in advance (postAug.):

    in antecessum dabo,

    Sen. Ep. 118:

    accipere,

    id. ib. 7:

    reponere,

    id. Ben. 4, 32:

    praedam dividere,

    Flor. 4, 12, 24 al.

    Lewis & Short latin dictionary > antecedentia

  • 13 antecedo

    antĕ-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go before, precede (in space), to take the lead, get the start; with dat., acc., or absol.
    I.
    Lit.
    a.
    With dat.: ubi ambitionem virtuti videas antecedere, Titin. ap. Non. 499, 8:

    si huic rei illa antecedit, huic non antecedit,

    Cic. Top. 23.—
    b.
    With acc.:

    Pompeius expeditus antecesserat legiones,

    Cic. Att. 8, 9: biduo me Antonius antecessit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13; Curt. 4, 7, 15:

    antecedite me,

    Vulg. Gen. 32, 16; ib. 1 Reg. 9, 27; ib. Matt. 2, 9, and so Vulg. always.—
    c.
    Absol.:

    magnis itineribus antecessit,

    Caes. B. G. 7, 35; Liv. 2, 6; Vell. 1, 4, 1:

    antecedente famā,

    Liv. 5, 37, 6: antecedens scelestus, * Hor. C. 3, 2, 31.—
    II.
    Fig.
    A.
    To precede, in time: haec (dies) ei antecessit, * Ter. Phorm. 3, 2, 40:

    exercitatio semper antecedere cibum debet,

    Cels. 1, 2.—
    B.
    To have the precedence of any one, to excel, surpass; with dat. and acc. (cf. Rudd. II. p. 136).
    a.
    With dat.:

    virtute regi antecesseris,

    Plaut. Ps. 1, 5, 118:

    quantum natura hominis pecudibus antecedit,

    Cic. Off. 1, 30, 105; so id. Brut. 21, 82.—
    b.
    With acc. of person or thing and abl. or abl. with in:

    scientiā atque usu nauticarum rerum ceteros antecedunt,

    Caes. B. G. 3, 8:

    nemo eum in amicitiā antecessit,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    maltha duritiam lapidis antecedens,

    Plin. 36, 24, 58, § 18.—
    c.
    Absol., to distinguish one's self, to become eminent:

    ut quisque honore et aetate antecedebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 64; so id. Inv. 2, 22.—Hence,
    1.
    antĕcēdens, entis, P. a.
    a.
    In gen.:

    hora,

    Cic. ad Octav. 3:

    annus,

    Plin. 13, 8, 16, § 59; so Suet. Tib. 5.—
    b.
    T. t. of philosophy, the antecedent (opp. consequens):

    causa,

    Cic. Fat. 11, 33; 15, 34.—In plur. as subst.: an-tĕcēdentĭa, ōrum, n.:

    locus ex antecedentibus,

    Cic. Top. 12; so id. Part. Or. 2; Quint. 5, 10, 45; 6, 3, 66.—
    2.
    antĕces-sus, a, um, P. a., that goes before; only in the connection, in antecessum dare, solvere, accipere, etc.; t. t., to give, pay, receive, etc., beforehand, in advance (postAug.):

    in antecessum dabo,

    Sen. Ep. 118:

    accipere,

    id. ib. 7:

    reponere,

    id. Ben. 4, 32:

    praedam dividere,

    Flor. 4, 12, 24 al.

    Lewis & Short latin dictionary > antecedo

  • 14 auspicor

    auspĭcor, ātus, 1, v. dep. [from auspex, as auguror from augur], to take the auspices.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    (Gracchus) cum pomerium transiret, auspicari esset oblitus,

    Cic. N. D. 2, 4, 11:

    tripudio auspicari,

    id. Div. 1, 35, 77; 2, 36, 77:

    Fabio auspicanti aves non addixere,

    Liv. 27, 16, 15; 4, 6, 3; 6, 41, 5 sq. al.—
    B.
    Esp., aliquid or absol., also with inf., to make a beginning, for the sake of a good omen, to begin, enter upon (first freq. after the Aug. per.):

    ipsis Kal. Januariis auspicandi causā omne genus operis instaurant,

    Col. 11, 2, 98:

    auspicandi gratiā tribunal ingredi,

    Tac. A. 4, 36:

    non auspicandi causā, sed studendi,

    Plin. Ep. 3, 5, 8:

    auspicatus est et jurisdictionem,

    Suet. Ner. 7:

    auspicabar in Virginem (aquam) desilire,

    Sen. Ep. 83, 5.—
    II.
    In gen., to begin, enter upon a thing:

    auspicari culturarum officia,

    Col. 11, 2, 3; 3, 1, 1:

    homo a suppliciis vitam auspicatur,

    Plin. 7, prooem. §

    3: militiam,

    Suet. Aug. 38:

    cantare,

    id. Ner. 22.— Trop.:

    senatorium per militiam auspicantes gradum,

    attaining, receiving it through military services, Sen. Ep. 47, 10.
    a.
    Act. access. form auspĭco, āre, to take the auspices:

    praetor advenit, auspicat auspicium prosperum,

    Naev. 4, 2 (Non. p 468, 28):

    (magistratus) publicae [rei] cum auspicant, Caecil. ap. Non. l. l. (Com. Rel. p. 66 Rib.): auspicetis: cras est communis dies, Atta, ib. (Com. Rel. p. 161 Rib.): Non hodie isti rei auspicavi,

    Plaut. Rud. 3, 4, 12:

    mustelam,

    to receive, accept as an augury, id. Stich. 3, 2, 46:

    super aliquā re,

    Gell. 3, 2. —
    b.
    Pass.
    (α).
    Abl. absol.: auspĭcātō, after taking the auspices:

    Romulus non solum auspicato urbem condidisse, sed ipse etiam optimus augur fuisse traditur,

    Cic. Div. 1, 2, 3:

    Nihil fere quondam majoris rei nisi auspicato ne privatim quidem gerebatur,

    id. ib. 1, 16, 28:

    qui et consul rogari et augur et auspicato,

    id. N. D. 2, 4, 11; id. Div. 2, 36, 72; 2, 36, 77:

    plebeius magistratus nullus auspicato creatur,

    Liv. 6, 41, 5 sq.; 5, 38; 1, 36;

    28, 28: Hunc (senatum) auspicato a parente et conditore urbis nostrae institutum,

    Tac. H. 1, 84; 3, 72 al.—
    (β).
    auspĭcātus, a, um, part., consecrated by auguries:

    auspicato in loco,

    Cic. Rab. Perd. 4:

    non auspicatos contudit impetus Nostros,

    Hor. C. 3, 6, 10:

    auspicata comitia,

    Liv. 26, 2, 2 al. —
    (γ).
    Acc. to auspicor, II., begun:

    in bello male auspicato,

    Just. 4, 5. —
    (δ).
    auspĭcātus, a, um, as P. a., fortunate, favorable, lucky, prosperous, auspicious:

    cum Liviam auspicatis rei publicae ominibus duxisset uxorem,

    Vell. 2, 79, 2.— Comp.:

    Venus auspicatior,

    Cat. 45, 26:

    arbor,

    Plin. 13, 22, 38, § 118.— Sup.:

    auspicatissimum exordium,

    Quint. 10, 1, 85; Plin. Ep. 10, 28, 2:

    initium,

    Tac. G. 11.— Adv.: auspĭcātō, under a good omen, auspiciously:

    ut ingrediare auspicato,

    at a for tunate moment, in a lucky hour, Plaut. Pers. 4, 4, 57:

    Haud auspicato huc me appuli,

    Ter. And. 4, 5, 12:

    qui auspicato a Chelidone surrexisset,

    Cic. Verr. 1, 40, 144.— Comp. auspicatius:

    auspicatius mutare nomen,

    Plin. 3, 11, 16, § 105:

    gigni,

    id. 7, 9, 7, § 47.

    Lewis & Short latin dictionary > auspicor

  • 15 convalescentes

    con-vălesco, lŭi, 3, v. inch. n., to recover from a disease, to regain health, to grow strong, gain strength, etc. (very freq., and class.).
    I.
    Lit., with ex, de, ab, or absol.:

    ex morbo,

    Cic. Fat. 12, 28 sq.; so id. Fam. 13, 29, 4; Suet. Aug. 59; cf.:

    de vulnere,

    Ov. H. 21, 211:

    nec omnes, qui curari se passi sunt, continuo etiam convalescant,

    Cic. Tusc. 3, 3, 5: eum sustulere (defatigatum vulneribus), isque convaluit, Cat. ap. Gell. 3, 7, 19:

    ne aegri quidem quia non omnes convalescunt, idcirco ars nulla medicina est,

    Cic. N. D. 2, 4, 12:

    a solis ardoribus,

    Plin. 23, 1, 27, § 54; so in part. pres.: con-vălescentes, subst., those who are convalescent, Plin. 20, 5, 17, §§ 34 and 35;

    31, 9, 45, § 102 al.: agni,

    Varr. R. R. 2, 2, 15; Col. 7, 3, 19:

    arbores,

    to thrive, grow, Varr. R. R. 1, 23, 6:

    semina,

    Col. 3, 3, 4; 4, 16, 1:

    caulis,

    Pall. Febr. 24, 6:

    planta,

    Sen. Ep. 2, 2; cf.

    , of drooping branches of trees: veterrimae ilicis demissos jam ad terram languentesque ramos convaluisse adventu suo,

    Suet. Aug. 92:

    pestifer ignis,

    Ov. M. 8, 478; cf.:

    flamma magnā congerie,

    Quint. 5, 13, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    ut convalescere aliquando et sanari civitas posset,

    Cic. Sull. 27, 76; so,

    civitas,

    Just. 3, 4, 1:

    Milo in dies convalescebat,

    gained strength, Cic. Mil. 9, 25:

    Caesar,

    id. Att. 7, 3, 4:

    ut tandem annona convaluit,

    grew better, became cheaper, Suet. Aug. 42:

    mens mea,

    Ov. H. 16, 73:

    mala per longas moras,

    id. R. Am. 92:

    opinio inveterata,

    Col. 3, 7, 2; so,

    opinio vetus,

    Gell. 4, 11, 1:

    fama mortis suae apud barbaros,

    Curt. 9, 6, 1.—
    B.
    Esp. in the jurists, to receive or possess value, become valid:

    testamentum,

    Dig. 29, 1, 33:

    donatio,

    ib. 24, 1, 33:

    libertas servo data,

    ib. 28, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > convalescentes

  • 16 convalesco

    con-vălesco, lŭi, 3, v. inch. n., to recover from a disease, to regain health, to grow strong, gain strength, etc. (very freq., and class.).
    I.
    Lit., with ex, de, ab, or absol.:

    ex morbo,

    Cic. Fat. 12, 28 sq.; so id. Fam. 13, 29, 4; Suet. Aug. 59; cf.:

    de vulnere,

    Ov. H. 21, 211:

    nec omnes, qui curari se passi sunt, continuo etiam convalescant,

    Cic. Tusc. 3, 3, 5: eum sustulere (defatigatum vulneribus), isque convaluit, Cat. ap. Gell. 3, 7, 19:

    ne aegri quidem quia non omnes convalescunt, idcirco ars nulla medicina est,

    Cic. N. D. 2, 4, 12:

    a solis ardoribus,

    Plin. 23, 1, 27, § 54; so in part. pres.: con-vălescentes, subst., those who are convalescent, Plin. 20, 5, 17, §§ 34 and 35;

    31, 9, 45, § 102 al.: agni,

    Varr. R. R. 2, 2, 15; Col. 7, 3, 19:

    arbores,

    to thrive, grow, Varr. R. R. 1, 23, 6:

    semina,

    Col. 3, 3, 4; 4, 16, 1:

    caulis,

    Pall. Febr. 24, 6:

    planta,

    Sen. Ep. 2, 2; cf.

    , of drooping branches of trees: veterrimae ilicis demissos jam ad terram languentesque ramos convaluisse adventu suo,

    Suet. Aug. 92:

    pestifer ignis,

    Ov. M. 8, 478; cf.:

    flamma magnā congerie,

    Quint. 5, 13, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    ut convalescere aliquando et sanari civitas posset,

    Cic. Sull. 27, 76; so,

    civitas,

    Just. 3, 4, 1:

    Milo in dies convalescebat,

    gained strength, Cic. Mil. 9, 25:

    Caesar,

    id. Att. 7, 3, 4:

    ut tandem annona convaluit,

    grew better, became cheaper, Suet. Aug. 42:

    mens mea,

    Ov. H. 16, 73:

    mala per longas moras,

    id. R. Am. 92:

    opinio inveterata,

    Col. 3, 7, 2; so,

    opinio vetus,

    Gell. 4, 11, 1:

    fama mortis suae apud barbaros,

    Curt. 9, 6, 1.—
    B.
    Esp. in the jurists, to receive or possess value, become valid:

    testamentum,

    Dig. 29, 1, 33:

    donatio,

    ib. 24, 1, 33:

    libertas servo data,

    ib. 28, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > convalesco

  • 17 Digitus

    1.
    dĭgĭtus, i, m. [Gr. daktulos; cf. Germ. Zehe, Eng. toe; from root dek(dechomai), to grasp, receive; cf.

    Germ. Finger, from fangen,

    Curt. Gr. Etym. 133. Corssen, however, still refers digitus to root dik-, dico, deiknumi, as the pointer, indicator, Ausspr. 1, 380; cf. dico], a finger.
    I.
    Prop.:

    tot (cyathos bibimus), quot digiti sunt tibi in manu,

    Plaut. Stich. 5, 4, 24; id. Most. 5, 1, 69; id. Mil. 2, 2, 47; 4, 2, 57 et saep.—The special designations: pollex, the thumb; index or salutaris, the forefinger; medius, also infamis and impudicus, the middle finger; minimo proximus or medicinalis, the ring-finger; minimus, the little finger, v. under those words.—
    B.
    Special connections:

    attingere aliquem digito (uno),

    to touch one lightly, gently, Plaut. Pers. 5, 2, 15; Ter. Eun. 4, 6, 2 Ruhnk.; Licinius ap. Gell. 19, 9, 13; Cic. Tusc. 5, 19, 55; cf.

    with tangere,

    Plaut. Rud. 3, 5, 30; id. Poen. 5, 5, 29:

    attingere aliquid extremis digitis (with primoribus labris gustare),

    to touch lightly, to enjoy slightly, Cic. Cael. 12:

    attingere caelum digito,

    to be exceedingly happy, id. Att. 2, 1, 7: colere summis digitis, to adore (to touch the offering or consecrated gift) with the tips of the fingers, Lact. 1, 20; 5, 19 fin.; cf. Ov. F. 2, 573:

    computare digitis,

    to count on the fingers, to reckon up, Plaut. Mil. 2, 2, 51; Plin. 34, 8, 19, no. 29, § 88; cf.:

    numerare per digitos,

    Ov. F. 3, 123:

    in digitis suis singulas partis causae constituere,

    Cic. Div. in Caec. 14, 45.—Hence, venire ad digitos, to be reckoned, Plin. 2, 23, 21, § 87; and:

    si tuos digitos novi,

    thy skill in reckoning, Cic. Att. 5, 21, 13; cf.

    also: digerere argumenta in digitos,

    to count on the fingers, Quint. 11, 3, 114: concrepare digitos or digitis, to snap the fingers, as a signal of command, Petr. 27, 5; Plaut. Mil. 2, 2, 53; Cic. Off. 3, 19; v. concrepo; cf.

    also: digitus crepans,

    Mart. 3, 82, 15:

    digitorum crepitus,

    id. 14, 119:

    digitorum percussio,

    Cic. Off. 3, 19, 78:

    intendere digitum ad aliquid,

    to point the finger at any thing, Cic. de Or. 1, 46 fin.:

    liceri digito,

    to hold up the finger in bidding at an auction, Cic. Verr. 2, 3, 11;

    for which also: tollere digitum,

    id. ib. 2, 1, 54. The latter phrase also signifies, to raise the finger in token of submission, said of a combatant, Sid. Ep. 5, 7; cf. Mart. Spect. 29, 5;

    and Schol,

    Pers. 5, 119:

    loqui digitis nutuque,

    to talk by signs, Ov. Tr. 2, 453;

    different is: postquam fuerant digiti cum voce locuti,

    i. e. playing as an accompaniment to singing, Tib. 3, 4, 41; cf.:

    ad digiti sonum,

    id. 1, 2, 31; cf. also Lucr. 4, 587; 5, 1384:

    digito compesce labellum,

    hold your tongue, Juv. 1, 160.—For the various modes of employing the fingers in oratorical delivery, cf. Quint. 1, 10, 35; 11, 3, 92 sq.; 103; 120 al.: monstrari digito, i. e. to be pointed out, to become distinguished, famous, Hor. C. 4, 3, 22; Pers. 1, 28;

    for which: demonstrari digito,

    Tac. Or. 7 fin.; Cic. de Or. 2, 66, 266; id. Rep. 6, 24; Nep. Datam. 11, 5; Suet. Aug. 45.—Prov. phrases:

    nescit, quot digitos habeat in manu, of one who knows nothing at all,

    Plaut. Pers. 2, 2, 5:

    in digitis hodie percoquam quod ceperit,

    i. e. he has caught nothing, id. Rud. 4, 1, 11: ne digitum quidem porrigere, not to stretch out a finger, like the Gr. daktulon mê proteinai, ekteinai, for not to give one's self the least trouble, Cic. Fin. 3, 17, 57; cf.:

    exserere digitum,

    Pers. 5, 119 Scal.;

    and in like manner: proferre digitum,

    to move a finger, to make any exertion, Cic. Caecin. 25, 71:

    scalpere caput digito, of effeminate men fearful of disarranging their hair,

    Juv. 9, 133; cf. Sen. Ep. 52 fin.; a habit of Pompey's, acc. to Calvus ap. Schol. Luc. 7, 726, and Sen. Contr. 3, 19; Amm. 17, 11. (Cf. Echtermeyer's Ueber Namen und symbolische Bedeutung der Finger bei den Griechen und Römern, Progr. d. Hall. Pädagogiums, v. 1835.)
    II.
    Transf.
    A.
    A toe (cf. Heb., Gr. daktulos, Fr. doigt), Lucr. 3, 527; Verg. A. 5, 426; Petr. 132, 14; Sen. Ep. 111; Quint. 2, 3, 8 et saep.; also of the toes of animals, Varr. R. R. 3, 9, 4; Col. 8, 2, 8; Plin. 10, 42, 59, § 119 al.—
    B.
    A small bough, a twig, Plin. 14, 1, 3, § 12; 17, 24, 37, § 224.—
    C.
    As a measure of length, an inch, the sixteenth part of a Roman foot (pes), Front. Aquaed. 24 sq.; Caes. B. G. 7, 73, 6; id. B. C. 2, 10, 4; Juv. 12, 59 al.: digiti primores, finger-ends, as a measure, Cato R. R. 21, 2;

    digitus transversus,

    a fingerbreadth, id. ib. 45 fin.;

    48, 2.—Prov.: digitum transversum non discedere ab aliqua re,

    not to swerve a finger's breadth, Cic. Ac. 2, 18, 58; cf.

    without transversum: nusquam ab argento digitum discedere,

    id. Verr. 2, 4, 15;

    and ellipt.: ab honestissima sententia digitum nusquam,

    id. Att. 7, 3, 11.
    2.
    Dĭgĭtus, i, m., a proper name; in plur.: Digiti Idaei = Daktuloi Idaioi, the priests of Cybele, Cic. N. D. 3, 16, 42; cf. Arn. 3, 41 and 43, and v. Dactylus.

    Lewis & Short latin dictionary > Digitus

  • 18 digitus

    1.
    dĭgĭtus, i, m. [Gr. daktulos; cf. Germ. Zehe, Eng. toe; from root dek(dechomai), to grasp, receive; cf.

    Germ. Finger, from fangen,

    Curt. Gr. Etym. 133. Corssen, however, still refers digitus to root dik-, dico, deiknumi, as the pointer, indicator, Ausspr. 1, 380; cf. dico], a finger.
    I.
    Prop.:

    tot (cyathos bibimus), quot digiti sunt tibi in manu,

    Plaut. Stich. 5, 4, 24; id. Most. 5, 1, 69; id. Mil. 2, 2, 47; 4, 2, 57 et saep.—The special designations: pollex, the thumb; index or salutaris, the forefinger; medius, also infamis and impudicus, the middle finger; minimo proximus or medicinalis, the ring-finger; minimus, the little finger, v. under those words.—
    B.
    Special connections:

    attingere aliquem digito (uno),

    to touch one lightly, gently, Plaut. Pers. 5, 2, 15; Ter. Eun. 4, 6, 2 Ruhnk.; Licinius ap. Gell. 19, 9, 13; Cic. Tusc. 5, 19, 55; cf.

    with tangere,

    Plaut. Rud. 3, 5, 30; id. Poen. 5, 5, 29:

    attingere aliquid extremis digitis (with primoribus labris gustare),

    to touch lightly, to enjoy slightly, Cic. Cael. 12:

    attingere caelum digito,

    to be exceedingly happy, id. Att. 2, 1, 7: colere summis digitis, to adore (to touch the offering or consecrated gift) with the tips of the fingers, Lact. 1, 20; 5, 19 fin.; cf. Ov. F. 2, 573:

    computare digitis,

    to count on the fingers, to reckon up, Plaut. Mil. 2, 2, 51; Plin. 34, 8, 19, no. 29, § 88; cf.:

    numerare per digitos,

    Ov. F. 3, 123:

    in digitis suis singulas partis causae constituere,

    Cic. Div. in Caec. 14, 45.—Hence, venire ad digitos, to be reckoned, Plin. 2, 23, 21, § 87; and:

    si tuos digitos novi,

    thy skill in reckoning, Cic. Att. 5, 21, 13; cf.

    also: digerere argumenta in digitos,

    to count on the fingers, Quint. 11, 3, 114: concrepare digitos or digitis, to snap the fingers, as a signal of command, Petr. 27, 5; Plaut. Mil. 2, 2, 53; Cic. Off. 3, 19; v. concrepo; cf.

    also: digitus crepans,

    Mart. 3, 82, 15:

    digitorum crepitus,

    id. 14, 119:

    digitorum percussio,

    Cic. Off. 3, 19, 78:

    intendere digitum ad aliquid,

    to point the finger at any thing, Cic. de Or. 1, 46 fin.:

    liceri digito,

    to hold up the finger in bidding at an auction, Cic. Verr. 2, 3, 11;

    for which also: tollere digitum,

    id. ib. 2, 1, 54. The latter phrase also signifies, to raise the finger in token of submission, said of a combatant, Sid. Ep. 5, 7; cf. Mart. Spect. 29, 5;

    and Schol,

    Pers. 5, 119:

    loqui digitis nutuque,

    to talk by signs, Ov. Tr. 2, 453;

    different is: postquam fuerant digiti cum voce locuti,

    i. e. playing as an accompaniment to singing, Tib. 3, 4, 41; cf.:

    ad digiti sonum,

    id. 1, 2, 31; cf. also Lucr. 4, 587; 5, 1384:

    digito compesce labellum,

    hold your tongue, Juv. 1, 160.—For the various modes of employing the fingers in oratorical delivery, cf. Quint. 1, 10, 35; 11, 3, 92 sq.; 103; 120 al.: monstrari digito, i. e. to be pointed out, to become distinguished, famous, Hor. C. 4, 3, 22; Pers. 1, 28;

    for which: demonstrari digito,

    Tac. Or. 7 fin.; Cic. de Or. 2, 66, 266; id. Rep. 6, 24; Nep. Datam. 11, 5; Suet. Aug. 45.—Prov. phrases:

    nescit, quot digitos habeat in manu, of one who knows nothing at all,

    Plaut. Pers. 2, 2, 5:

    in digitis hodie percoquam quod ceperit,

    i. e. he has caught nothing, id. Rud. 4, 1, 11: ne digitum quidem porrigere, not to stretch out a finger, like the Gr. daktulon mê proteinai, ekteinai, for not to give one's self the least trouble, Cic. Fin. 3, 17, 57; cf.:

    exserere digitum,

    Pers. 5, 119 Scal.;

    and in like manner: proferre digitum,

    to move a finger, to make any exertion, Cic. Caecin. 25, 71:

    scalpere caput digito, of effeminate men fearful of disarranging their hair,

    Juv. 9, 133; cf. Sen. Ep. 52 fin.; a habit of Pompey's, acc. to Calvus ap. Schol. Luc. 7, 726, and Sen. Contr. 3, 19; Amm. 17, 11. (Cf. Echtermeyer's Ueber Namen und symbolische Bedeutung der Finger bei den Griechen und Römern, Progr. d. Hall. Pädagogiums, v. 1835.)
    II.
    Transf.
    A.
    A toe (cf. Heb., Gr. daktulos, Fr. doigt), Lucr. 3, 527; Verg. A. 5, 426; Petr. 132, 14; Sen. Ep. 111; Quint. 2, 3, 8 et saep.; also of the toes of animals, Varr. R. R. 3, 9, 4; Col. 8, 2, 8; Plin. 10, 42, 59, § 119 al.—
    B.
    A small bough, a twig, Plin. 14, 1, 3, § 12; 17, 24, 37, § 224.—
    C.
    As a measure of length, an inch, the sixteenth part of a Roman foot (pes), Front. Aquaed. 24 sq.; Caes. B. G. 7, 73, 6; id. B. C. 2, 10, 4; Juv. 12, 59 al.: digiti primores, finger-ends, as a measure, Cato R. R. 21, 2;

    digitus transversus,

    a fingerbreadth, id. ib. 45 fin.;

    48, 2.—Prov.: digitum transversum non discedere ab aliqua re,

    not to swerve a finger's breadth, Cic. Ac. 2, 18, 58; cf.

    without transversum: nusquam ab argento digitum discedere,

    id. Verr. 2, 4, 15;

    and ellipt.: ab honestissima sententia digitum nusquam,

    id. Att. 7, 3, 11.
    2.
    Dĭgĭtus, i, m., a proper name; in plur.: Digiti Idaei = Daktuloi Idaioi, the priests of Cybele, Cic. N. D. 3, 16, 42; cf. Arn. 3, 41 and 43, and v. Dactylus.

    Lewis & Short latin dictionary > digitus

  • 19 potior

    1.
    pŏtĭor, ītus, 4 ( inf. pres. potirier, Plaut. As. 5, 2, 66.—Acc. to the third conj., potĭtur, Enn. ap. Fest. p. 274 Müll. or Ann. v. 78 Vahl.; Verg. A. 3, 56:

    capto potĭmur mundo,

    Manil. 4, 882; Ov. M. 13, 130; Cat. 64, 402.—Potītur. only in Prisc. 881, and Ov. H. 14, 113. So, poti for potiri, Pac. ap. Non. 475, 29; Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 3, 5, acc. to Trag. Rel. p. 56 Rib., and Enn. Trag. v. 260 Vahl.— Act. collat. form pŏtĭo, īre; v. 2. potio), v. dep. n. [potis].
    I.
    Lit., to become master of, to take possession of, to get, obtain, acquire, receive; constr. with gen., acc., abl., and absol. (class.; syn.: occupo, invado).
    (α).
    With gen.:

    illius regni potiri,

    Cic. Fam. 1, 7, 5:

    urbis potiri,

    Sall. C. 47, 2:

    vexilli,

    Liv. 25, 14:

    nemini in opinionem veniebat Antonium rerum potiturum,

    Nep. Att. 9, 6:

    voti,

    Sil. 15, 331.—
    (β).
    With acc. (mostly ante- and post-class.; not in Cic.): regnum, Pac. ap. Non. 481, 32:

    sceptrum,

    Att. ib. 30; cf.:

    Homerus sceptra potitus,

    Lucr. 3, 1038:

    oppidum, Auct. B. Hisp. 13: summum imperii,

    to get possession of the supreme dominion, Nep. Eum. 3, 4; cf.:

    regni Persarum potiundi,

    id. Ages. 4, 2:

    spes urbis potiundae,

    Caes. B. G. 2, 7, 2; 3, 6, 2:

    in spe urbis hostium potiundae,

    Liv. 8, 2, 5; Curt. 8, 11, 19.—
    (γ).
    With abl.:

    ille hodie si illā sit potitus muliere,

    Plaut. Ps. 4, 6, 9:

    natura iis potiens,

    Cic. Tusc. 3, 18, 41:

    si ad decem milia annorum gentem aliquam urbe nostra potituram putem,

    id. ib. 1, 37, 90 B. and K.:

    imperio totius Galliae,

    Caes. B. G. 1, 2:

    victoriā,

    id. ib. 3, 24:

    impedimentis castrisque,

    id. ib. 1, 21:

    sceptro,

    Ov. H. 14, 113: pane, Lucil. ap. Prisc. p. 881 P.: thalamo, Naev. ib.—
    (δ).
    Absol.:

    libidines ad potiundum incitantur,

    Cic. Sen. 12, 39:

    potiendi spe inflammati,

    id. Fin. 1, 18, 60.—
    II.
    Transf., to be master of, to have, hold, possess, occupy; with gen., acc., abl., and absol. (class.; syn.: fruor, utor).
    (α).
    With gen.:

    Cleanthes solem dominari et rerum potiri putat,

    has the chief power in the universe, Cic. Ac. 2, 41, 126:

    civitas Atheniensium, dum ea rerum potita est,

    id. Rosc. Am. 25, 70:

    potiente rerum patre,

    Tac. H. 3, 74.—
    (β).
    With acc.:

    laborem hunc potiri,

    Plaut. Rud. 1, 3, 5:

    patria potitur commoda,

    Ter. Ad. 5, 4, 17:

    gaudia,

    id. ib. 22.—
    (γ).
    With abl.:

    frui iis (voluptatibus), quibus senectus, etiam si non abunde potitur, non omnino caret,

    Cic. Sen. 14, 48:

    oppido,

    Liv. 6, 33:

    monte,

    have climbed, Ov. M. 5, 254.—
    (δ).
    Absol.:

    qui tenent, qui potiuntur,

    Cic. Att. 7, 12, 3.
    pŏtītus, a, um, Part., in a pass. signif., v. 2. potio.
    2.
    pŏtĭor, ĭus, comp. of potis.

    Lewis & Short latin dictionary > potior

  • 20 respondeo

    rē-spondĕo, di, sum, 2, v. a.
    I.
    Lit., to promise a thing in return for something else; to offer or present in return. So, only in a few examples, the phrase par pari (dat.) respondere, to return like for like: par pari respondes dicto, you return tit for tat with your tongue (syn. refero), Plaut. Pers. 2, 2, 41; cf.: istuc serva; et verbum verbo par pari ut respondeas, Ter Phorm. 1, 4, 35; and:

    paria paribus respondimus,

    Cic. Att. 6, 1, 23.— Pass.: provide, si cui quid debetur, ut sit, unde par pari respondeatur, i. e. that there be wherewithal to meet the demand, Atticus ap. Cic. Att. 16, 7, 6; cf. also under II. A. 1, the lusus verbb. with spondeo; and II. B. init.
    II.
    In a more general signification.
    A.
    To answer, reply, respond (either to a question, or to any statement or remark, and either in a friendly or hostile signif.); constr. aliquid alicui, ad, adversus, contra aliquem ( aliquid).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.: Th. Aliud te rogo. Tr. Aliud ergo nunc tibi respondeo, Plaut. Most. 5, 1, 70; cf. id. Merc. 1, 2, 73.— Absol.:

    prius respondes, quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    eā legatione Papirius auditā... respondit,

    Liv. 9, 14, 2; 27, 40, 8; 33, 38, 7; Nep. Milt. 1, 4:

    ille appellatus respondit,

    Caes. B. G. 5, 36; 5, 41; Cic. Leg. 3, 13, 30; id. Verr. 2, 4, 62, § 138; id. Fam. 3, 6, 2; 5, 2, 8; 7, 24, 2;

    9, 14, 2. — So usu. of an oral answer: tibi non rescribam, sed respondeam,

    Sen. Ep. 67, 2;

    but also of writing: epistulae,

    Cic. Att. 9, 9, 1 et saep.; v. infra:

    ab his sermo oritur, respondet Laelius,

    Cic. Lael. 1, 5; Plaut. Men. 5, 5, 28: olli respondit rex Albaï Longaï, Enn. ap. Fortun. p. 2691 P. (Ann. v. 34 Vahl.):

    cui orationi Caepionis ore respondit Aelius,

    Cic. Brut. 46, 169:

    criminibus,

    id. Planc. 2, 4:

    supremae tuae paginae,

    id. Att. 6, 2, 1:

    cui opinioni,

    Quint. 4, 4, 1:

    tam aequae postulationi,

    id. 7, 1, 47 al.:

    summā constantiā ad ea, quae quaesita erant, respondebat,

    Cic. Phil. 1, 1, 2; cf.:

    arbitrabar me satis respondisse ad id quod quaesierat Laelius,

    id. Rep. 2, 39, 65:

    nec absurde adversus utrosque respondisse visus est,

    Liv. 35, 50; 8, 32:

    adversus haec imperator respondit,

    id. 30, 31; 33, 35 fin.With acc. of neutr. pron.:

    illud respondere cogam,

    to make answer to that, Cic. Cael. 28, 67; cf. id. Vatin. 7, 18; 17, 41:

    multa contra patronos venuste testis saepe respondet,

    Quint. 5, 7, 31; 5, 7, 24; cf.:

    accipe, quid contra juvenis responderit,

    Hor. S. 2, 3, 233.— With object-clause:

    respondent, bello se et suos tutari posse,

    Plaut. Am. 1, 1, 59; id. Curc. 2, 3, 54; id. Mil. 2, 2, 23; id. Merc. 5, 2. 102 al. —Introducing a direct answer:

    cum dixisset, Quid agis, Grani? respondit, Immo vero tu, Druse, quid agis!

    Cic. Planc. 14, 33; id. Att. 5, 21, 12; id. Inv. 1, 31, 51; id. Tusc. 5, 19, 56.— In impers. perf.:

    postquam mihi responsum est, abeo, etc.,

    Plaut. Curc. 2, 3, 57; cf. id. Mil. 4, 2, 93: quid nunc renunciem abs te responsum? Ter. Heaut. 4, 8, 18:

    sic existimet: Responsum non dictum esse, quia laesit prior,

    id. Eun. prol. 6.— In plur.:

    multa ejus et in senatu et in foro vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

    Cic. Lael. 2, 6.— In the sup.:

    (haec) quam brevia responsu,

    Cic. Clu. 59 fin. — In a lusus verbb. with spondeo: Er. Sponden' tu istud? He. Spondeo. Er. At ego, tuum tibi advenisse filium, respondeo, and in return I promise you, i. e. assure you, Plaut. Capt. 4, 2, 119; cf.:

    fideiussores, qui salvam rempublicam fore responderunt, etc.,

    promised, gave assurance, Dig. 50, 1, 17 fin.
    b.
    Trop., to answer, respond, reply to, re-echo, resound, etc.:

    saxa et solitudines voci respondent,

    Cic. Arch. 8, 19;

    respondent flebile ripae,

    Ov. M. 11, 53; and:

    respondentia tympana,

    Stat. Achill. 2, 175: urbes coloniarum respondebunt Catilinae tumulis silvestribus, will give an answer to, i. e. will prove a match for, Cic. Cat. 2, 11, 24.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of lawyers, priests, oracles, etc., to give an opinion, advice, decision, response:

    quaeris, num juris consultus (sit)? quasi quisquam sit, qui sibi hunc falsum de jure respondisse dicat,

    Cic. Planc. 25, 62; so,

    de jure,

    id. Brut. 30, 113; cf.:

    de jure consulentibus respondere,

    id. Mur. 4, 9;

    in a like signif., also simply jus,

    id. Leg. 1, 4, 12:

    facultas respondendi juris,

    id. ib. 2, 12, 29; id. de Or. 1, 45, 198; Plin. Ep. 6, 15, 3 al.; cf.:

    civica jura,

    Hor. Ep. 1, 3, 24; and:

    quae consuluntur, minimo periculo respondentur, etc.,

    Cic. Mur. 13, 28; id. Brut. 89, 306. — Absol., Dig. 2, 14, 7; and so very freq. of the jurists in the Digests;

    v. responsum: pater Roscii ad haruspices retulit: qui responderunt, nihil illo puero clarius fore,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    cum ex prodigiis haruspices respondissent,

    Sall. C. 47, 2; Liv. 27, 37; 31, 5; 5, 54; Vell. 2, 24, 3:

    responsum est,

    Suet. Aug. 94, 97:

    deliberantibus Pythia respondit, ut moenibus ligneis se munirent,

    gave advice, Nep. Them. 2, 6; cf. Just. 11, 11, § 11:

    possumus seniores amici quiete respondere,

    to give advice, Tac. A. 14, 54 fin.
    b.
    Of the answering of a person summoned when his name is called; hence, meton., to appear: citatus neque respondit neque excusatus est, Varr. ap. Gell. 11, 1, 4; cf.:

    cives, qui ad nomina non respondissent,

    Liv. 7, 4:

    quia Romae non respondebant,

    id. 39, 18; Val. Max. 6, 3, 4; Suet. Tib. 38; id. Ner. 44; Hor. S. 1, 9, 36 (vadato, dat., i.e. ei qui eum vadatus erat; v. vador); Dig. 3, 3, 35; 41, 1, 14 et saep.—
    (β).
    Esp., to appear before a tribunal, to answer an accusation, meet a charge, etc.:

    perfectus in exsilium Tubulus est nec respondere ausus,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    Verrem alterā actione responsurum non esse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    nemo Epaminondam responsurum putabat,

    Nep. Epam. 8, 1.—
    (γ).
    Transf., in gen., to appear, be present:

    ipsi (sc. paeon et herous) se offerent et respondebunt non vocati,

    Cic. de Or. 3, 49, 191:

    verba (with res se ostendent),

    Quint. 10, 3, 9:

    ut ii, qui debent, non respondeant ad tempus,

    Cic. Att. 16, 2, 2; cf.:

    podagra ad tempus (with venit ad horam),

    Sen. Q. N. 3, 16, 1:

    sanguis per menstrua,

    Cels. 4, 4, 5.—
    B.
    To answer to; to meet, agree, accord, or correspond with a thing; constr. usually with dat. or absol.:

    ut omnia omnibus paribus paria respondeant,

    Cic. N. D. 1, 19, 50:

    ut horum auctoritatibus illorum orationi, qui dissentiunt, respondere posse videamur,

    id. Imp. Pomp. 23, 68:

    ut verba verbis quasi demensa et paria respondeant,

    id. Or. 12, 38; and:

    respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus,

    id. Fin. 5, 28, 83: (Aristoteles dicit) illam artem (sc. rhetoricam) quasi ex alterā parte respondere dialecticae, that it corresponds to, i. e. forms the counterpart of, id. Or. 32, 114:

    aedificare alteram porticum quae Palatio responderet,

    id. Har. Resp. 23, 49; cf.

    of a locality: contra elata mari respondet Gnosia tellus,

    i. e. lies opposite, Verg. A. 6, 23:

    Pachyni pulsata Ionio respondent saxa profundo,

    Sil. 14, 73:

    est mihi magnae curae, ut ita erudiatur (Lucullus), ut et patri et Caepioni nostro et tibi tam propinquo respondeat,

    Cic. Fin. 3, 2, 8: satis Graecorum [p. 1582] gloriae responderunt, id. Tusc. 1, 2, 3:

    tua virtus opinioni hominum,

    id. Fam. 2, 5, 2; id. Lael. 16, 56:

    fortuna meis optatis,

    id. Fam. 2, 1, 2; cf.:

    seges votis,

    Verg. G. 1, 47:

    arma Caesaris non responsura lacertis,

    Hor. Ep. 2, 2, 48:

    favor meritis,

    id. ib. 2, 1, 9:

    ne prior officio quisquam respondeat,

    id. S. 2, 6, 24:

    par fama labori,

    id. ib. 2, 8, 66:

    fructus labori,

    Ov. F. 4, 641:

    non mihi respondent veteres in carmine vires,

    id. H. 15, 197 al.:

    familiam nemo speciosiorem producet, sed hominibus non respondet,

    he does not pay his debts, Sen. Ep. 87, 6:

    amori amore respondere,

    i. e. to return it, repay it, Cic. Fam. 15, 21, 4; cf.:

    Quinti fratris liberalitati subsidiis amicorum,

    id. Att. 4, 3, 6:

    qui ex vico ortus est, eam patriam intellegitur habere, cui reipublicae vicus ille respondet,

    to which it belongs, Dig. 50, 1, 30.—

    In mal. part.: mulieribus,

    Plaut. Mil. 4, 1, 17.—With ad:

    respondere ad parentum speciem,

    resemble, Varr. R. R. 2, 5, 9:

    deformentur directiones, ut longitudines ad regulam et lineam, altitudines ad perpendiculum, anguli ad normam respondentes exigantur,

    Vitr. 7, 3; cf.:

    structuram ad perpendiculum respondere oportet,

    Plin. 36, 22, 51, § 172:

    quia non tota ad animum responderat (villa),

    Suet. Caes. 48:

    ad spem eventus respondit,

    Liv. 28, 6.—With dat.:

    Papirio quoque brevi ad spem eventus respondit,

    Liv. 9, 15.— With ex:

    quicquid non ex voluntate respondet, iram provocat,

    Sen. Ep. 47, 19:

    speculum quocumque obvertimus oris, Res sibi respondent simili formā atque colore,

    i. e. correspond, are reflected, Lucr. 4, 167.— Absol.:

    sidera respondent in aquā,

    Lucr. 4, 213:

    quia raro verba belle respondeant,

    Quint. 6, 3, 48: medicus aliquid oportet inveniat, quod non ubique fortasse, sed saepius tamen etiam respondeat, may answer, be suitable, Cels. praef.—
    C.
    To return, make a return, yield:

    frumenta quando cum quarto responderint (sc. colono),

    have returned, yielded, Col. 3, 3, 4; cf. with abl. and dat.:

    humus cum est repetita cultu, magno fenore colono respondet,

    id. 2, 1, 3:

    vitis, nisi praepingui solo, non respondet,

    id. 3, 2, 11; cf.:

    metalla plenius responsura fodienti,

    Sen. Ep. 23, 5.—Hence, rēspon-sum, i, n., an answer, reply, response (equally freq. in sing. and plur.).
    1.
    In gen.:

    suis postulatis responsa exspectare,

    Caes. B. C. 1, 5 fin.:

    haec paucis diebus ex illius ad nostra responsa responsis intellegentur, quorsum evasura sint,

    Cic. Att. 7, 17, 4:

    responsum senatūs,

    Liv. 7, 31:

    sine responso legatos dimisit,

    id. 9, 38:

    nullo ab nostris dato responso,

    Caes. B. G. 5, 58:

    responsum dedisti tantis de rebus,

    Cic. Verr. 2, 5, 16, § 40; 2, 4, 39, § 85; so,

    dare responsum,

    Liv. 5, 32, 8; Val. Max. 9, 5, ext. 3; Curt. 3, 12, 9; Liv. 3, 50, 12:

    reddere alicui,

    Cic. Planc. 14, 34; cf.:

    triste redditum,

    Liv. 9, 16:

    ferre (ab aliquo),

    to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

    referre (ab aliquo),

    to deliver, Cic. Att. 7, 17, 2; Hirt. B. G. 8, 23; Liv. 37, 6:

    elicere,

    Quint. 5, 7, 20:

    petere,

    Hor. C. S. 55:

    responsum accipere,

    Liv. 5, 36, 4; Just. 12, 2, 8:

    responsum non fuit in eis,

    Vulg. Jer. 5, 13.—
    2.
    In partic. (acc. to II. A. 2.), an answer, reply of a lawyer, priest, oracle, etc.; an opinion, response, oracle:

    cum responsumque ab eo (Crasso) verum magis, quam ad suam rem accommodatum abstulisset, etc.,

    Cic. de Or. 1, 56, 239:

    res judicatae, decreta, responsa,

    id. ib. 2, 27, 116; id. Mur. 13, 29.—

    The responsa prudentium, or authoritative opinions of leading lawyers, were an important source of the Roman law,

    Just. Inst. 1, 2, 8 Sandars ad loc.:

    haruspicum responsa,

    Cic. Cat. 3, 4, 9; cf. Quint. 5, 10, 30; Ov. M. 3, 340; 527:

    legatus a Delphis Romam rediit, responsumque ex scripto recitavit,

    Liv. 23, 11; cf. id. 1, 56; Quint. 3, 7, 11; 5, 7, 35; Tac. H. 1, 10; 4, 65 al.; Plaut. Ps. 1, 5, 65; Ter. And. 4, 2, 15; Verg. A. 7, 86 et saep.—

    In eccl. Lat.: responsum Dei, ab angelo, etc.,

    Vulg. Mich. 3, 7; id. Luc. 2, 26; id. Act. 10, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > respondeo

См. также в других словарях:

  • receive — receive, accept, admit, take can all mean to permit to come into one s possession, presence, group, mind, or substance. They are seldom interchangeable except within a narrow range and, even then, rarely without modification of the thought… …   New Dictionary of Synonyms

  • receive — [ri sēv′] vt. received, receiving [ME receiven < Anglo Fr receivre < OFr < L recipere < re , back + capere, to take: see HAVE] 1. to take or get (something given, offered, sent, etc.); acquire or accept 2. to encounter; experience [to …   English World dictionary

  • receive — I (Roget s IV) v. 1. [To take into one s charge] Syn. accept, be given, admit, take, get, obtain, gain, inherit, acquire, gather up, collect, reap, procure, derive, appropriate, seize, take possession, redeem, pocket, pick up, hold, come by, earn …   English dictionary for students

  • receive — To take into one s possession, e.g., a letter, a gift, one s salary, or earnings. Hallenbeck v Getz, 63 Conn 385, 388; Commissioner v Williston, 315 Mass 638, 54 NE2d 43, 151 ALR 1395. As the words receive and accept are used in the statute of… …   Ballentine's law dictionary

  • take in good part — Receive kindly, not be angry about, not be offended at …   New dictionary of synonyms

  • Famicom Tantei Club Part II: Ushiro ni Tatsu Shōjo — Japanese box arts …   Wikipedia

  • Messiah Part III — Worthy is the Lamb , Unionskirche, Idstein, ca. 1670 Messiah (HWV 56), the English language oratorio composed by George Frideric Handel in 1741, is structured in three parts. This listing covers Part III in a table and comments on individual… …   Wikipedia

  • Medicare Part D Cost Utilization Measures — refer to limitations placed on medications covered in a specific insurer s formulary for a prescription drug plan or Medicare Advantage with prescription drug coverage. Cost utilization consists of techniques that are implemented to reduce the… …   Wikipedia

  • Medicare Part D — Centers for Medicare and Medicaid Services logo Medicare Part D is a federal program to subsidize the costs of prescription drugs for Medicare beneficiaries in the United States. It was enacted as part of the Medicare Prescription Drug,… …   Wikipedia

  • Manchester Part I and Part II — Manchester The West Wing episode The staff look on in anticipation as Bartlet makes his announcement …   Wikipedia

  • Only One Flo (Part 1) — Studio album by Flo Rida Released …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»